Çend kilamên dila û govendê
Çend kilamên dila û govendê Li derhêla Qeyserî, Maraş û Edenê
Temelî
Kilam, dîlok, govend, çîrok, destan, lîstikên zarokan, heykatên ku li şevên zivistanê gotin û hin girîngîyên çandeî-kulturî ruh û siruşt û xwezaya netewa a Kurd û Kurdistanîyan e, Min gelek qîmet dane cîranen xwe, lê ez rast bêm; me ji wan hindik qîmet girtin, li vira bi qutî yek nimune bidim.
Em Kurdên ku li Qeyserî, Meraş û Edenê dijîn û li wan dor û deran bi Türkmen û Ewşer û Çerkez û ki Farsag an va yê di nav hev dane, Çerkez,dîlanen xwe bi Akordîen-Mizige, lêtexin û di meşînin, disterên. Ewşar bi dol û zirnen gelek ker û bi meqamen ku li hevhatin, ev meqaminav pî siselan jî çarin Turkmen garî civaten din bi folklorî dewlemendin, le em Kurdên van derî doran tu ixtiyace bi folklorî van ciranan nabîhzin û naxwazin, Lewra govend û meqamen çerkezan û Ewşaran bala me pirr nakişîne
Le bi govend û meqamen Turkmenan va yekcarna em baldar dibin, Kurd û Turkmen li ali Edenê û li navçeyî Sevase gelek li hev qelivîye û ketiye nav heve, le disan jî van bernameyan ji sedî heftê heyşe Kurdine çimkî xemilandin-motîf-reha û bi fîguran xwe heman aşkera dibin
Dîlok û kilamen govende û yen evinî di jîyana nav gelî hêlê mede pirr pirrin, heta bîst si salî berê her bûk keçik û civanekî ji van kilaman ha di jêra sih û çil tenê kilam û megam disteran.
Temamî hîm û kok û ruha van kilaman gihştikan hezî û dilovanîye, Ji yên dilovanî, evînî hinek nimune bidim;
Bayî teye guva guva
Bijkoj filtî sing ê gewre
çaven min li navberan ket
Her yek telaqa hingive
Disa nimuneyek;
Derî ade li min veke
Quraxek ezing bi mihneke
Zalime Dayikê te ku got; ku ew kîye
Mîya qer za va berxike
disa;
Dalliqevaxê di kortê da
Malê rindê di orte da
Min îşev xevnek be xevn dî
Ez girtime di ber te da
disa;
Ji Helebe virda erde
Seri bişo biskan berde
Ku merîyek bi dilî xwe nezawcîya
Jêra davîye kul û derde
Va çi îş bû va çi îş bû
Bega yaylan tîj be tij bû
Gotin rinda te dayîne
Bendê dilî min qotmîj bû
Subê rabe male av ke
Pêlê mene ser ra gavke
Eger dîlî te li min e
Têlek porê xwe di navke
Babetên kilamên dil tim ha dom nakin, hinek jî li bo mixrikên nav dewlemend û belengaz anin, weke ku tê zanîn dewlemend, yanji yên ku hal û wextê xwe baş in naxwazin keçikên xwe bi lawên belangazan re bizewicin,
Li van deran li wan deran
Peya nagehşe sîyaran
Di hestîye bavî van axan nim
Keçkê xwe nadin xizmet karan
Li ber duwaran kal û pîr
Zar zeç maye bê şakir şîr
Felek me li te çi kir ku
Te em ha hiştine feqir
Nakokîyên axa û şivên tu cara naqedin.
Pezî bavî te beng be benge
Xom berdilan ajot renge
Gotin nazlî a-rinda-te dayîne
Li xwe têxim bi tifangê
Balê dikişînin ser fenek û felbazan,
Meri meran dewin tînin
Li ser cilê reş dîtînin
yaman qayte devî xwe we
Qencî e şoran digerînin
Weke ku tê zanin di gundan da kesên ku paşbêjîtî dikin zêdetır tên naskirin, le hin caran mirov nikare gihştan naske.
Malen hana male mene
Qalê min û te dikine
Ku tu nedan li min guneye
Gunê min li sutî teye
Hin caran, ji ruyen van xebergerênanda hînek xirabîyen ku nen xwastin jî dibin, hin nexwaz yekcaran buxtanen pirr xirab jî dikin,
Keriyêk pezî min î Qusî
Soyxe î mêrat rengî hev talêsi
Ez hatim ku ez çi werim
Kebanî e heye le por î qusî
Talî-tujî û xweşîya jiyane jî di kılamên dılan da bi ziman te,
Çû li axa kî rawestî
Bi roj û şev qe nevestî
Me car ke têr hevdu nedî
Bi rehetî bi serastî
Ber derî me muxurbe ye
Gur digerin bi-be zurbeye
Xelk li kar û îşî xweye
Çave min î li bejnê teye
Kilamên ku li ser lorikan tên gotin gelek in
Lawik ji dergûşe xujî-xuşî
Bi şev û roj dadekişî
Xeber hat ku lorik mirîyê
Ji tirsan şîre berên min kişî
Nizanim ku kuda terim
Li berxike xwe digerim
Min lorika xwe wenda kir
Dîyar be dîyar lê digerim
La ber deri-li ber deri
Dayk runişt bulxur diheri
ji lorik e xeber tune
Nizanim çi hate sêrî
Bav pir bi law û keçikên xwe va ru û çav nabe, çi gilî û qazincên xort û qizan hebin giştîk li daykê ye;
Mûj û guzan biderîne
Alka* Fate min bizewcîne
Lawkî te hên î xurîne
Vî feqîrî bizewcîne,
Ez bawerim hûn gihşt ve dizanin, law berzewac e, dayik jî dibe; lawê min em feqîrin-belangazin, em te bi çi bizewcînin? paşe bihevra di fikirin, dibên; kereke me ê heye, dayik dibe; ba bavî te evarê were, ez jê ra bêm ba kere bifiroşe, em bi perê we te bizewcînin, evar dibe bav te, law dipe ku dayik bexs veke, le dayik pir ji wir nabe, law êdi bê sebre, dengî xwe bi bilindî tîne der; Dayê qalê kere bike, qalê kere bike!
Berê kel e virda xwar bû
Giha bi serda kevir nar bû
Berê dile te î li min bû
Çim henka ja-ji min sar bû
Ber derî malê bavî te yoqişe
Mînê kewan hildikişe
Ez bi qurbane bejnê zirav
Fistan jê ra yaqişixe
Bi nanî tisî ra dikişe
Jêr va hatin gihşt qantirin
Serê barî xwe kundirin
Zalim Bavî te ku tu neda
Ez jî derdî te dimirim
Yek caran rinda Mirov, bala taybetî dixwaze bo ku hinek naz û cê xwe bi cih wîne, hinek caran jî yar an jî yarê xwe bi tercube bike, li bo ve ji dilovan ewe ku tim baldar be, ba ne ji bîr kirin Mirov di bin dageri a qontrola yare daye,
Ji jêr da hat min nas nekir
Çi de dilda mi pirs ne kir
Fikra min bû min nekir
Min bi xwe destî bi xwe kir"
Baran barî hûr hûr weşand
Van cotkaran bîder reşand
Kî çi dibê bira bibê
We rinde gurçî a min xweşand
Evîndar, delalê xwe yek caran wek hinek tiştên qenc dihesibîne, wer bi ziman tine, yek caran dike kevok, pirr caran li Xezala tîne, car caran, yarê xwe dike zozan, caran jî dike biroşek ku dikelî, yek caran gerdane sipî wek şîr dibîne, pirr caran jî dike gul, jê hingiv distîne, car caran dike şaxê çîyan, yek caran jî kela havînê,
Here avê, avê bîne
Li qirare derî me dîne
Tasek avî sar bi minde
Avê yaran çî şîrin e
Lê tembûr e lê tembûr e
Tel zirav e perde hûr e
Rabe rindê xwe li bake
Ez meyzekim dûre dûre
Dilovan, bi xwe pirr razî û bawervane, hincaran pirr dera xwe dipesine,
Hîni çîya ne hîni him jî pan e
Ketine navbera me û wane
Hele carkê bifikirin
Hine weke sulalê me hene
hin deran kî him lê hene
Hatim rinde te bibînim
Xwazgînîyên te bişînim
Dedine min bira bidin
Eger nedan direvînim
Meri meriştan û Îqrarvanen me jî Dêrsim pirr dihatin, heykat û kilamên ku wana digotin kezeb û dilên me dişewitandin, li vir qalekê bikim û dixwazim di dûva şor û nivîsê xwe bi çarînekê biqedînim, Destbiray(Musaîp) bapîrî min digot; "Em gişt bi zincîran girê daybûn û kom kiribûn, di navbera koman de çil-pence metro hebû. Du, xûşk û bira, yek li seriyekî, yek li seriyekî dîn berdan û gotin herin hev hemaz kin (qucax kin) ev herdu zarok sê-çar salî bûn, bezîn, bervî hev dema ku bi gehsin hev û du, leşkeren xwînxwarî har gule (qurşûn) barandin bi ser her du zarokan da, û her yek bi hêlekê da ket"
Dema ku ev qala dikir ji çavan da li şuna hestiran xwîn dihat.
Dêrsimî ket teslim ne bû
Tirba beton dîsa vebû
Dil biçûko Seyit "Rizko"
Ketî, hate xwe û rabû
Çapaxçur Agirî Zîlan
Xwîn diherike ji gulan
Lê, îro êdî daha nîne
Xeberên xweş tên ji malan,
Vala ne bûye va axa
Deng ra bû li deşt û şaxa
Pîroz be li Netaweya Kurda
Gel vegerî derûna xwe
Herê,şora xwe bigirim û bi çarînekê ve care nivîsa xwe xelas kim.
Dewrimcîno dewrimcîno
Tim li çîyan tim birçîno
Filore xwe yê dirîno
Valike xwe yê veresîno.
* Li ali me li hinek gundan bo dayke; Alle, Alko, Atê, Daye, Anê jî te gotin.
Mafê Kopîkirin &kopîbike; PDK-XOYBUN; wiha, di xizmeta, Kurd û Kurdistanê daye : Pirojeya Kurdistana Mezin, Pirojeyên Aborî û Avakirin, Pirojeyên Cand û Huner, Lêkolîna Dîroka Kurdistanê, Perwerdeya Zimanê Kurdî, Perwerdeya Zanîn û Sîyasî, Weşana Malper û TV yên Kurdistane. Tev maf parastî ne. Weşandin:: 2003-08-03 (5416 car hat xwendin) [ Vegere ] | PRINTER |
Ev malper, herî bash, bi Avant Browser, tê xuyakirin...
Download !!! 
