Tiþtonek çi ne û çend tiþtonek ?
Tiþtonek çi ne ?
Tiþtonek (mamik) lîstikên zeka û kêfxweþiyê ne û helbestên gelêrî yên herî kevn tên pejrandin. Wêjenas û helbestnas tiþtanokan di beþê helbest de nahesbînin lê dibêjin ew bi helbestkî hatine gotin. Pirtûkên pîroz jî ne helbestin û ew jî wek tiþtonekan bi helbeskî hatine nivîsîn. Huner bi xwe ji bo xweþî û dilgeþiyê ye. Pexþan ji helbestê hêsantir e û bêtir digîhe armanca xwe. Lê zimanê helbestê zêde edebî ye û loma jî giran e. Lêbelê zimanê tiþtanokan gelek sivik e, loma jî zarok jê fêm û hez dikin.
1 - Tiþtanok, miþtanok
li bin kevirê xiþtanok.
Ew çi ye ?
2 - Reþ e, reþ e mîna qîr.
Spî, spî mîna þîr.
Diçe diçe mîna mîr.
Ew çi ye ?
3 - Ez diçim, ew jî diçe.
Ez radiwestim, ew jî radiweste.
Ew çi ye ?
3 - Xaniyekî gilover û spî,
bê pencere, rojin û derî,
têde rûniþtiye bûkeke zerî.
Ew çi ye ?
5 - Tiþtekî min heye,
binî ax e,
navê þax e,
serî zêr e.
Ew çi ye ?
6 - Kaloyek tê ji deþtê,
barê striyan li piþtê.
Ew çi ye ?
7 - Tiþtekî min heye,
her tim li mal e,
geh þîrîn e, geh tal e.
Ew çi ye ?
8 - Ga orî,
piþkul firî.
Ew çi ye ?
9 - Þiyayê bê kevir,
deryaya bê av,
daristana bê dar,
bajarê bê mirov.
Ew çi ye ?
10 - Ji þekir þîrîntir e,
ji hesin girantir e.
Ew çi ye ?
*****************
1. Seydanok, 2.qijik, 3.sîya mirov, 4.hêk, 5.genim, 6.jûjî, 7.ziman, 8.tufek, 9.nex?e, 10. xew
___________________________________
11 - Apê min ê rû kurkirî,
þev û rojê bi dar ve kirî.
Ew çi ye ?
12 - Bi piþt e, bê zik e.
Bi dest e, lê bê ling e.
Bi dev e, bê diran e.
Bi çav e, lê nabîne.
Ew çi ye ?
13 - Þav tune lê dimeþe.
Ling tune lê þop dihêle.
Ew çi ye ?
14 - Hildidim digrî,
datînim aþt dibe.
Ew çi ye ?
15 - Li ser destan diþimite.
Dikeve çav diþewite.
Ew çi ye ?
16 - Ti?tekî min heye,
ez vedikim naçe,
girê didim diçe.
Ew çi ye ?
17 - Tu bixwî dikeve ber diranan,
tu nexwî dibe gul û gulistan.
Ew çi ye ?
18 - Tiþtekî min heye,
dev dirêj e, xwîndirêje,
dest davêjimê berdavêje.
Ew çi ye ?
19 - Hilindir, bilindir
bav ji lawê bilintir.
Ew çi ye ?
20 - Her roj diçe dibistanê
lê tiþtek nizane.
Ew çi ye ?
**************
11.derî, 12meþk, 13.derzî, 14.zengil, 15.sabûn, 16.benê solê, 17.dendik, 18.tufek, 19.dû, 20.çente
_____________________________________________
Mafê Kopîkirin &kopîbike; PDK-XOYBUN; wiha, di xizmeta, Kurd û Kurdistanê daye : Pirojeya Kurdistana Mezin, Pirojeyên Aborî û Avakirin, Pirojeyên Cand û Huner, Lêkolîna Dîroka Kurdistanê, Perwerdeya Zimanê Kurdî, Perwerdeya Zanîn û Sîyasî, Weþana Malper û TV yên Kurdistane. Tev maf parastî ne. Weþandin:: 2007-06-26 (3909 car hat xwendin) [ Vegere ] | PRINTER |
