 |
Di dirokede iro |
 |
|
Rojek wek îro...
1922
0
Roj dikeve Zayîça Kevan ( 23 Çiriya Paþîn - 21 Çiriya Paþîn ).
|
|
|
 |
| |
LEHIYA QAMÎÞA*
1 –
Yên bûyer dîtin dibêjin ku çawa Bedro li ser riwê avê palda bû û newq nabû binê avê.
Hin giha li ser singa xwe danîbû û li hawir dor jî raxistibû tenê av þelûbû ji hêza tevdanê bi çem ve tê pêl bi pêl destek li bin serî xwe danîbû û yê din li ser singê bi gurzek giha yî girtibû yên dîtin dibêjin; qene wê gurza giha nedihiþt bin av bibe mîna depekê rahiþti bû wî an di kelekê de razayî bû.
Bi çavê xwe ew dêner dîtin piþtî du rojan û þevekê Bedro di bin avê de mabû ji êvarî berî ro here ave kes pê nehisî ta roja din ku lehî rawesta baran û tav ji hev neqetiya çimkî kesî lê nepirsî wekî hercar bi saloxa ew di kozika xwe de dilîrîne û halana di riwê tav û birûskan de diqêrîne erê koz-mala wî li rex çeme ta bû gasîna tevgera wî tenê wê êvarê baranek buharî meha avdarê dibariya li hermê deþt û çiya tev de dabû ber xwe.
Ehwa tê dîtinê kiras hilkirî û dewa wî di dev de xwas û çîq hilkirî ew gasîn bi gav dike li qiraxa cem ahwa sed gav ji hev tep û dûz kirbû û ger yekî biyan bi wirde bihata an hin þivan çend berx û mihê xwe lê biçêranda dibû lewlewa wî û digot; Yabo û yadê? Lingê xwe li erdê dida û dibeziya yê mîna tebakî çawa çêliyê xwe diparêze.
Ehwa tê dîtinê li qiraxa çem û çem diçû giha dida hev rêsî pê çêdikir û datanî qiraxa devê çem ber rokê ku ziwa û hiþk bike û di rojepêþan de bifiroþe an dagiþ bike bi tiþtin din ku jiyana xwe pê dijîne bo terþ û dewarê hirêmê Tevî zil û qamiþa jî didan hev bo ava kirina banê xaniyan û him jî rewaq û dîwara.
Belê cih û warê Bedro bû ji mêj ve nexasim cem û qiraxa teniþtê ewî giha dida hev û jê çêdikirin rêsî û ben û pir caran xwe pê girêdida mîna darek çinarî rehê xwe berde bi zemînê ve û li newq û simga xwe girîdide mîna rextê þoreþan – pêþmerga û girîla.
Ewî hertim taxa xwe paqiþ dikir ji kêsek û keviran û ji giha û qirþkan ku kelpîça jî dibere çêdike pêþî ehwa axa kendalê çem diherifî û çimkî bi ber avê de diçû û dibû herî rabû Bedro ewdra paqiþkir jê an coka ava cem veke û herî ya kom bû bide alî ew herî li ber destê wî bû kêsek û tepik ta bûn rengê kelpîçan û li rastê kom bûn sînor û sîdana xwe pê lêkir ta dawî zêde man li cem wî dan ber firotinê bi rêsî û zil û qamîþan re ev kar dikir bo jiyana ebûrî derbaske.
Bi xwe Bedro navosereye pir bi nav sala de ne çûye û her çav li bendî riya Çarbiyekê ye ew yara pêþîne ah û axîna keseran pêre dikiþîne.
Belê ev tevde dikir tenê bo serbest û serbixwe be nedixwest kes di jiyana wî de xeber bide bi rastî ev war bibû kiþwara wî li deþta ber-ava destpêka wî dest pêkir li wê rastê xêz û sinor danî sînor dikirin bi keviran paþê bi keviran hilda û bi axê top dikir û çimkî nêzîkî kar-xana bilok û acira bû perçê nîv saxî dida hev û pê sînorê xwe ava dikir ewan dikir rova û dibere hinek an çend miþar þûnkayî diçandin hino-hino û roj bi roj lê miqatebû gelê wê taxê jî hermet jêre dikir hin bi kêfabû wan û hin jî bêkêfa wan bû li wê herdu qiraxa çem li hêla bakur û baþûr pêncî gav bi pêncî gavî ketibû bin rola wî.
Her jiyana Bedro bibû perçak ji wê hirêm û kiþwarê ji ber vê yekê diva sîdanekê ji xwe re çêke xwe hemyet bike ji tîrêj û tava rokê rabû daket newala çemê kêm av çemê demsale diherike nexasim mehên buharê û di quntaxa wê de çend bost û gava kola û paþê dûzkir û duvre bi qamîþ û zilê li ber devê çem þînhatibû da ser ew sîdan bi ban û dîwar kir.
Bû dema xwe tev bi deyaxî dibûrîne karê xwe di hevdana giya û qamîþa qirþ û zila de dikir an li nav wê þînkahîyê digeriya ku hirêma xwe biparêze ji kesên yên lê matmayî diman ta nav lê kirin û gotnê ; Heval Cine û zaorka jî bandikrê û digotnê ; Çavreþê þevan!!
Carna li qiraxa çem rûdiniþt li herçar ciha mêzedikir û diket mitala yara xwe ya bi navê Çarbiyekê ku hîna dûre ji hevdîtinê ew yara çav-belek û du gezî berdane ser mila – bejn û bala sing li ber û tê bîra wî çawa carekê jê xwest were cem wî lê bi ya wî nekir û jê re got; ta tu xwe bi hevde û serbixwe be! were destê min bixwaze an were min birevîne çend awirê wê tujbûn xwe berdida dilê wî ho yarê ka tu li kuye.
Carna rûdiniþt û dest datanî ber guhê xwe û deng vedida û dibiland; yabo û yadê min bêriya Çarbiyekê kirye xwedê pir xêfxweþ bû ku ehwa dengê wî belav dibe di rawestina þevêde û bi ser piþtê de paldida ta xilmaþî xewê dibû.
Belê û dem mîna vî çem dibûre û him jî di cih de dimîne û sî kin û dirêj dibe demsal jî dizîvirin buhar û havîn û payiz payiz û vistan dijwarin mîna ava bin kayêne ezman tirþ û tal dibe û him jî safî dibe piþtî xwedê qismeta xwe kiribe çi ewrî be çi baran û birûsk be.
2 -
Yên bûyer dîtin dibêjin ku çawa Bedro li ser riwê avê palda bû û newq nabû binê avê
Ji dema piþtî nîro berî dema êvarî ezman tirþ û tal bû na welleh birûskan dayê û bi duvre baran bariya teba û telor xwe dane alîkî çol û kolan vala bûn ji kesan tenê dunya ber bi tariyê de dere wiha jî Bedro ji birûskên pêþîn xwe berda pelpelûkê qiraxa çem û xwe dahêþt kiþwara sîdana qamîþa xwe ku xwe biparêze demekê ta dema baranê raweste deng pêket û dibilîya ; -- yabo û yadê.
Li perê rê li rexê din malbata Bedro ne xasim dê û bavê wî dilê wan li cem wî bû çilo bû û çawa bû ? çendî dayê jêre digot:
- Law Bedrxan bese veregre mal ma tu çi dike li wan çol û newala ?
Bavê jêre digot: Law wek tu zane lê li xwe miqate be! lê bê sûde ye ji ber bi ya wan nake ku li mal vexwende
Dem bi çaxa xwe re dibûre wek hercar jêre bûye pêlek baran pêlek rawistan Bedro ne xema wîye di kure hat di kure çû, tenê li kiþwara xwe miqate bû vir hildida wir ax dida ber ku sîdana qamîþa xwe biparêze û zimanê wî dibêje ; yaboo û yadê.
Li perê din li Xetê sînorê bakurî sîdana qamîþê li hêla quntaxa çiyayê Nêrmê tava baranê xuþîn û xumîne ev roj û danek li duv hev dibare av bi limiþta xwe dikele gelê wê taxa jorin pir pira û avbir amade kirine - xwedê girafî – bo çand û zevîyê havînê belê bi dû rojek baranê miþt avê bûn ew pira û avbir perpisyarê kuçela çandiniyê ferman da piþtî guftgoya bi endamê xwere ku avê bi çem de bedin berî pira–avbir û mal û terþ - li ber lehiya ava þelo re herin ew limiþta tev qirþ û piþkul û termên biçûk ber bi jêr de BinXetê ber bi sîdana qamîþê Bedro de.
* * *
Yên bûyer dîtin dibêjin ku çawa Bedro li ser riwê avê palda bû û newq nabe bin avê û çawa xwe girêda bû bi sîwana xwe ve.
Hîna ruhnek li erdê bû çemê Qamîþê bi xumîna ava awaz dibû wek hercar lê heger biçekî zêde bû tevlî awazên baranê awazek reþ lê dida û berî av pehn bibe li binê çem ku ew av negihêje kiþwara sîdanê Bedro ji kozika xwe derket perê avê ku hinekî rê jêre bikolane an riya avê biguhere bi ruhniya mayî li jor û bi ruhniya birûsk vedidin Bedro li pêþ dima xwe hilkiribû nigek li vir û yek li wir geh ketin geh þematok berî deh gavan bi rohilatî sîdanê dixebitî þikêr çêdikir da bide ber lehiya xayiz û stirana dawî hiltê û datê ;
- Yaboo û yadê ê
Dem li vir hate guhertin nema wek hercar di bûre di cih xwe de tenê bûyer li ser serê Bedro digerîya û wî jî xwe kêm nedikir her tiþtê wiha jî nedî bû lê resenê wê çak bû bê dexsî û bê revdan berxwedana xwe dikir û dibere stirana xwere digot ;
- Yabo û yadê min bêriya Çarbiyekê kirye xwedê
Geh li vir û geh li wir dawî rabû xwe girêda bi rehê gihayê xwe bi wan zil û qamiþ û rêsîyên pêçabûn û danîbû qiraxa devê çem ber rokê ku ziwa û hiþk bike û di rojepêþan de ku jiyana xwe pê dijîne
Bi lezûbez ji perê çem gurz bi gurez keda rojan dida hev û tanî datanî ber þîpa ava ji duvre dibe lehiya çewt û li zevîya pepokan dicire.
Her dem dibûriya çare nedima rê teng dibû xebat bê hêz dima zil û qamîþ û him jî rêsî Bedro rêzkir û radixist li ber riwê ava þelo tenê ruhniya malên dûr jê xuyadikir û deng biliya bû ji bilî xuþîna avê û xumûna baranê û viçiqa av û herîyê li ber lingê wî û helekheleka bihna wî çend cara bi çavê xwe dizîvirî û lê dinerî lê mixabin deng dûre û rê winda ye û þîpa lehiya çewt dibeze.
Belê geftlfet li dare bê sûdebûn ew zil û qamîþê kiribûn sedd û avbir li ber lehiya avê çendî dihejiyan û Bedro bê hedan hinekî din di ber de diçikandin û rêsî top dikirin kelpîç jî didanhev ew jî dixistin dîwarê seddê tev perçên bilok û keviran ew danhev ji sînorê xwe av nerawestiya her diber re diherikî û zêde dibe ta çilikê hundirê xwe jî kom kir li ber ku riya avê biguhere bi rêyeke din ve û xwe û kiþwara sîdana qamîþê biparêze lê lehiya çewt an ne lehî tenê bû tevlî dexsiya Turko bû yên SerXetê li perê din ji çem ava sedd û avbirê vekiribûn
3 -
Bedro li berxweda û ta’lî di dev de diqiriçî li dora xwe nerî li car perçê perçekirî li erdê nerî li herdo perê qiraxa çemê deþta Nêrmê nerî an li serayên li vê hêlê avabûne û li malên li hêla din koçbûne û dawî li ezmana nerî û berî ken bide ser devê diran diqirçand miþt kirêz û kîn bi ziman ji ber dirana tûk mêt û tûkir ; - Tifo çerxa felek ha ha hey
Yên bûyer dîtin dibêjin û dibilînin ku çawa Bedro li ser riwê avê palda bû û newq nabû binê avê.
*Kurteçîrokek Ji pirtûka nû amade kirî ya bi navê ( Lehiya Qamiþa )
Ciwanê ABDAL
Mafê Kopîkirin &kopîbike; PDK-XOYBUN; wiha, di xizmeta, Kurd û Kurdistanê daye : Pirojeya Kurdistana Mezin, Pirojeyên Aborî û Avakirin, Pirojeyên Cand û Huner, Lêkolîna Dîroka Kurdistanê, Perwerdeya Zimanê Kurdî, Perwerdeya Zanîn û Sîyasî, Weþana Malper û TV yên Kurdistane. Tev maf parastî ne. Weþandin:: 2003-08-17 (5056 car hat xwendin) [ Vegere ] | PRINTER |
|
|
Ev malper, herî bash, bi Avant Browser, tê xuyakirin...
Download !!! 
