09.07.1937 — 09.07.2016, General Alī-Žźr ( Aržźr ) ū General Zarīfe Xanim, Di Dilź Meda Dijīn.
Partīya Demokrat a Kurdistan — Xoybun
P D K — XOYBUN
09.07.1937 — 09.07.2016
Ez, li ser navź Malpera ; www.pdk-xoybun.com ź, www.xoybun.com ź ū li ser navź Partīya Demokrat a Kurdistan — Xoybun ( P D K — XOYBUN ) ź, Roja 09.07.1937 de, Žehīdkirina, General Alī-Žźr ū General Zarīfe Xanim ū Birarzī yź Alī-Žźr, žermezar dikim... General Alī-Žźr ū General Zarīfe Xanim ū Birarzī yź Alī-Žźr, wekź her Tekožer ū Žehīdźn Kurdistanź, nemire ū Dilź meda dijī. Žehīdźn Kurdistanź, yźn berīya vź demź ū yźn hetanź īro, bi bīr tīnim ū tevkujīnźn, li hemberź Kurda, li Kurdistanź ū yźn li dervayź Kurdistanź buye, hemuyan, Žermezar dikim...
Kurdistanīyźn Hźja : General Alī-Žźr, di 09. Tirmeh 1937 ź, li nīzikź Gundź Kafat'ź, di Žikeft ź da, ji alī yź Mistoy Sur'ź ve tź Kužtin. Zeynel jī, General Zarīfe Xanimź ū Birarzī yź General Alī-Žźr dikuje. Pažź jī, serź wan hersīyan jź dike ū dive dide Fermandarź Artźža Tirka. Cehžikan dawī li jiyana General Alī-Žźr ū General Zarīfe Xanimź anīn. Xužk ū Birayźn hźja, hun, hun bin, firsedź nedin Cehžikan, bila ew, dawī li jīyana we, ney'nin...
Heta niha min serhildanźn dema Osmanī bi kurtī bīranīn. Dikarin bźn gotin ku bi sedan serhildanźn Kurdan źn helī źn biēūk di dema Osmanīyan da ēźbūne. Mecal nīne ku ev serhildan tev bźne nivisandin. Niha dixwazim bi kurtewayī li ser serhildana Qoēgirī ku di navbera her du dewran da, anī di navbera dewra Osmanīyan ū Kemalīstan da ēźbūye bisekinim.
Pižtī žerź yekem ź cīhanź gelek komel ū sazūmanźn Tirkan hatin demazirandin. Di vź demź da komel ū sazumaźn Kurdan jī wek Kurdīstan Tealī Cemīyetī, Težkīlatź Iētimaīye ū źn din hatin demazirandin. Eleqa Kurdistan Tealī Cemīyetī bi kesźn Hela Qoēgirī ra jī hebūn ū li wź hźlź xebat dikirin. Welatparźz, žźx ū axayźn hźla Qoēgirī ū Dźrsimź li hev civīyan ū xwestin pirsgirźka Kurdan ēareser bikin.
Belkī hin xwendevanźn ciwan nizanibin Qoēgirī li kījan hźla Kurdistan dikeve. Qoēgirī li hźla rojavayź bakūrź Kurdistan ź. Ežīretźn Qoēgirī li ser erdek fire cīgirtibūn ū heke gelek ji wan ežīratan hatibine nefīkirin jī, dīsa īro piranīya van ežīretan li ser erda bav ū kalan in. Em dikarin bźjin ku ežīretźn Qoēgirī di navbera wīlayeta Sźwaz, Erzincan ū Dźrsimź da cī ū war girtine. Navź Qoēgirī niha Zara ye. Ev qeza ū wilayet Qoēgirī ( Zara ), Maciran ( Imranli), Qoyūlhīsar ( Hafik ), Zerenīk ( Ovacik ), Germīžex ( Sužeehrī ), Refahīya, Deverik ( Divriwi ), Kemah, Kangal, Kuruēay ū Xozat ( Hozat ) li sinorź Qoēgirī dihatin zanīn ū bi temamī 2000 km2 ye.
Di roja 01.10.1920 an da di bin seroktīya Alīžźr da bi servegirtina Kemahź ū temamīya gundź Kemahź va serhildan destpźkir. Daxwaza serhildana Qoēgiri azadīya Kurdan ū serxwebūna Kurdistan bū. Ev hereket du car ēź bū. Cara pźžīn ji 26.09.1920 an heta 03.12.1920 an, cara diduyan jī, ji 24.02.1921 an heta 03.06. 1921 an. Di vī hereketī da hukumeta Kurd a muweqez jī tź danīn. Ev hereket jī bi xwīnrijandin, malkambaxkirin, nefīkirin. Zīndankirin, dardaxistin, kužtin ū welatwźrankirina Kurdan tź peēiqandin. Evīn Aydar Ēīēek di pirtūka xwe bi navź „Koēgirī Ulusal Kurtuluž Harereketī“ ū Dr. Nurī Dźrsimī di pirtūga xwe ya „Hatiratim“ da gelek fire li ser hereketź Qoēgirī sekinī ne.
Sanatż ve savažż birlikte ižleyen insan Elīžźr ve bugün de yažamżyla Kürt kadżnżnca örnek alżnan Zerīfe Xanim, 1882 de Azgźr köyünde dünyaya geliyor. Hesenan lżlardandżr. Sźwaz - Sivas ta öšrenim görüyor. Bir süre Mustafa Pažanżn katiplišini yapżyor. Katiplišinden dolayż Koēgiri deki ažiretler arasżnda tanżnan, sevilen bir insan oluyor. Otorite sahibidir. Koēgiri ve Dźrsim ažiretleri arasżnda birlik olužturur. Akrabasż olan Zefź ( Zerīfe ) ile evlenir. Kürt dili üzerinde ēalżžmasż olmuž. Beyitleri ve sazż ile halk arasżnda birliši ve ülke sevgisini ižler.
1914 de özgür bir Kürdistan iēin ēalżžmalara bažlar. Ruslarla görüžür. Ermeni lerle iližki sašlar. Sivas ( Sźwaz ), Malatya ( Meleti ) ve Dźrsim de ēalżžmalarżn sorumlulušunu alżr. Zźrenik de ( Ovacżk ) Osmanlżnżn örgütlerini tasfiye eder. Kürt organizasyonunu harekete geēirir.
1919 da Kürdistan Teal-i Cemiyeti ne bir mektup göndererek Dźrsim ve Koēgiri Kürtlerinin kendilerine bašlż olduklarżnż bildirir. «Tümüyle cemiyete bašlżyżz» der. Koēgiri hareketinde Kürdistan ordusu olužturulur ve komutan Elīžźr ( Aržźr ) dir. Ankara daki yöneticiler onun idam fermanżnż hazżrlarlar. Sömürgecilerin hakkżnda verdiši kararlarż umursamaz. Żē ihanetler, teslimiyet sonucu birlišin sašlanamamasż ve yenilgiye došru gidiž karžżsżn da Dźrsim e ēekilir. Dźrsim de Kürdistan devletini olužturma girižimlerini sürdürür. Seyid Rżza ile birlikte direnižēi olarak 1937 harekatżn da yer alżr. Ordu ve askeri planlarż hazżrlar ve uygular. Edebiyatēż, öšrenci yetižtiren sanatēż, diplomat, askeri örgütleyici, önder olan bu Kürt aydżnż ile ilgili olarak kendisini sevmeyenler neler söylüyorlardż.
Büyük Millet Meclisindeki tartżžmalar sżrasżnda; Fevzi Efendi ( Erzingan ) : “Żžte Umraniye den Dźrsim dahi etkilenmižtir. Ümraniye de nedenler ve sebepler pek ēoktur. Fakat siyasi amaē olmadżšż tahakkuk etmižtir. Birincisi Aližo gibi bir iki fesadżn etkilemesinin ürünüdür” 03. 10. 1921
Pżlemori ( Pülömür ) idari amiri, Bursalż Emin Bey Erzincan ż temsilen milletvekilidir ) : “Bizim bölge arkadažlarżnca bilinen Aližir adżndaki tümör.... Bu adi haydutluša siyasi bir renk vererek, bundan yararlanmak amacżyla kendisi de iēinde meydana atżlmżžtżr. Fakat kalemi ile atżlmżžtżr” 04. 10. 1921
Hasan Hayri Bey ( Dźrsim ) : “Asżl baž kaldżranlar dašlar da Aližir denilen herifle beraberdiler” 04.10.1921
Kontur-gerilla, bugünkü anlamżyla “ JŻTEM ” ci olan, jandarma albay Nazmż Sevgen in anlatżmżyla, Elīžźr (Aržźr) ve Zerīfe : “Aližir öldüšü zaman 9 Temmuz 1937 de tahminen elli bež yažlarżndaydż. Aližir i ilk defa siyaset ve kötülük sahasżnda Koēgiri ažireti reisi Mustafa ( Paža ) nżn katibi olarak görüyoruz. Dźrsim alanżnda tanżnmasż birinci dünya savažżn da Erzincan da Ruslarla ižbirliši ettiši zamana tesadüf eder. Erzincan da Ruslarżn müteahhidi olarak ortaya ēżkan Aližir, Rus kumandanlżšżndan orduya ašżr alżžveriž etmek üzere yedi yüz Türk altżnż yanżna da bir manga kadar Rus askeri ve on at almżž. Munzur dašlarżnż ažtżktan sonra Ruslarżn elinden hayvanlarżnż zorla alżp, askerlerden de üēünü esir ederek Dźrsim e yürümüžtür. Bu olay esasen Türk düžmanż olan Erzincan da ki Rus komutanż Lahof un büsbütün Türkler aleyhine harekete geēmesine sebep olmužtur.
Aližir Dźrsim e geldikten sonra « Ovacżk » da ki halk gücünden olužan alayżn katibi olmuž, alayżn Ruslarż önlemek üzere Munzur dašż mżntżkasżna hareketinde beraber gitmiž, bir süre de « Sebil Baba » dašżnda kalmżžtżr. Büyük harpten sonra Koēgiri ye geri dönen Aližir, eski görevi olan Koēgiri ažireti reisi Mustafa « Paža » nżn ošlu olan Aližan Bey in sekreterlišini yapmżžtżr. Żžte Aližir i burada memleket ve devlet aleyhindeki hareketlerin bažżnda bir beyin olarak görmek üzereyiz. Aližir i Koēgiri ažireti reisi Mustafa « Paža » kendisin de bazż yetenekler görerek yetižtirmiž, onu özellikle sżk, sżk Dźrsim e göndererek Dźrsim ažiretleri üzerinde etkili ve aktif olmasżnż sašlamżžtżr. Aližir zeki, karżžtżrżcż ve cesurdur. Ēok güzel Türkēe okur ve yazar. Dźrsim de elimize geēmiž bir ēok siyasi, eležtirel žiirleri, yazżlarż vardżr. Kendisine bu bölgenin kurtarżcżsż süsünü vermiž, daima öyle görünmek istemižtir. Onda Kürtlük düžünce ve amacż da vardżr. Żžte bu düžünce ve amaēlarż dżr ki birinci dünya savažż antlažmasż sonrasż Elīžźr (Aržźr) i bütün kirli, fesatēż amaēlarż ile ortaya ēżkarmżžtżr.
Nihayet Aližir i 1920 senesi martżn da maskelerini atarak, gerēek siyasi kimlišiyle Dźrsim de, Ovacżk ve Hozat ta halka kżžkżrtżcż hitabeler verirken görüyoruz. Yanżnda Refahiye nin Žadżllż ažireti reisi Paža Bey ve arkadažlarż vardżr. Aližir bu cesareti Kürt Teal -i- Cemiyeti reisi Abdulkadir den almżžtżr. Ēünkü Dźrsim e gelmeden bir süre önce Koēgiri nin Armudan köyünden Mżgżrdżē isminde bir ermeniyi özel amaēla Żstanbul a göndermiž, bu vasżta ile Seyyid Abdulkadir den talimat almżžtżr. Aližir Dźrsim deki konužmalarżnż Türkēe yapmżžtżr. Dźrsimli ler ve Koēgiri ler zazaca konužurlar, aralarżnda lehēe farkż vardżr. Bu sebeple Koēgiri li Zaza, Dźrsim li Zazanżn söyledišini anlżyamaz”.
Bu kesinlikle došru dešildir. Dźrsim ve Koēgiri de büyük oranda kurmanci lehēesi konužulmaktadżr. Zara ve Hafik tarafżnda “Zaza ” ki konužuldušu gibi, Dźrsim in bazż ilēelerinde de bu lehēe konužulmakta. Aližir Türkēe konužmuž olsa Kürtler kendisini nasżl anlayacaklardż ?
Ēorumun Alaca ve Mecitözü ilēelerine, Amasya ya, Tokat a, Samsun a kadar yayżlan, dašżlan Kürtler Dźrsim kökenlidirler. Baytar Nuri Dźrsimi anżlarżn da “ Kżzżlżrmak havzasżna ( nehir ēevresindeki yerležim yerleri ) gelip yerležmižlerdir ” demektedir. Yažlżlarżmżz Mecitözü ve Alaca da akrabalarżmżzżn bulundušunu belirtirlerdi. Koēgiri de bulunan Ēarek ažireti mensuplarż her iki lehēeyi kullanżyorlar.
‘’Aližir Kürtēe de žiir yazmżž, žiirler söylemižtir. Bunlarda aynż sebeple Dźrsim de yer tutmamżž, okunamamżž, bellenememižtir. Bunun iēindir ki Aližir in fikri faaliyeti Dźrsim i ēorak bulmužtur. Aližir karżžtżrżcż sözleri ile Ovacżk ve Hozat ta tahmin ettiši alaka ve temayülü bulamamżžtżr. Dźrsim denizinde fżrtżna ancak kendi ažiretlerinin ižareti ile kopar. Zaten Dźrsimliler daha evvel büyük devletlere telgraf ēekerek Osmanlż hükümetinden ayrżlmak istemediklerini bildirmižlerdi’’
Hasan Hayri ve dišerlerinin telgraflarżndan bahsediyor. Ayrżca bütün haberležme kurumlarż, birimleri denetim altżndadżr. Osmanlż ya ait olan istihbarat kurumlarż Kongreye hizmet etmektedir. Verilen telgraf metinlerinin nasżl dešižtirildiši ya da nelerin eklenip, ēżkarżldżšżnż hangimiz biliyoruz ? Osmanlż subaylarżndan olužan ekibin onlarż hangi vaatlerle kandżrżp, kullandżklarżnż anlatmżyor. Elīžźr (Aržźr) Osmanlżca yazmżžtżr ama Kürtēe de yazmżžtżr. Osmanlżca yazdżklarż T.C. arživlerinde saklż. Bunlar Kürt “mżlle” ler ve Alevi Kürtlerle iližkileri iyi olan ēevre yerležim alanlarżnda ki Türkēe konužan kižiler tarafżndan anlažżlżyordu. Kürtce söyledikleri dilden dile aktarżlżyordu. Dišer yandan Elīžźr (Aržźr) in beyitleri halen Alevi - Kürtler tarafżndan zevkle dinleniliyor. Żstihbarat, sabotaj, öldürtme, adam kaēżrtmayla görevli olan kendileri yazżlanlarż anlayżp, ēözemedikleri iēin rahatlżkla böyle bir žey belirtiyorlar diyebiliriz. Akla en yakżn olan “yalan haber” yapma, yani dezenformasyon. Elbetteki her ažiretin üyeleri kendi ašalarżnżn istemleri došrultusunda hareket ediyorlardż. Edemeyen dżžlanżr, kovulurdu. O dönem insanlarżn seēme haklarż da yoktu. Feodalizm gereši devam eden yažamlara sahiptiler. Ulusum dešil, ažiretim sözcüšü anlam buluyordu.
“Aližir buna da bir sebep bulmakta gecikmedi. Denildi ki " Osmanlż memurlarżnżn etkisi ile Dźrsimli ler gerēek amaēlarżnż anlatamamżž, gösterememižler dir..” Amaēlarż bašżmsżz Kürdistan hükümetine katżlmak ve onun özünü težkil etmektir. Aližir tarafżndan bu iēerik de, anlamda hazżrlanan uyarż yazżsż, diplomatik not, Kürt Teal-i Cemiyeti aracżlżšżyla büyük devletlere gönderildi. Ne garip tecelli dir ki, bu sżrada Koēgiri ažireti reislerinden Aližan Bey Refahiye kaymakamlżšż vekaletin de bulunuyor, kardeži Haydar Bey in ve bilhassa Aližir in siyasi faaliyetlerinden güya habersiz, onlarla tamamen alakasżz bulunuyordu. Aližir in Dźrsim de ektiši fesat tohumlarż bu sżrada filiz vermeye, tesirini göstermeye bažladż. Esas olarak Ovacżk kazasżnżn Tarpazin nahiyesi eski müdürü Mustafa Aša Kemah köylerine gelerek “Asker toplanmasżna padižahżn emri olmadżšżnż, Dźrsimlilerin asker vermeyeceklerini, Kemahlżlarżnda vermemelerini ” tembih etti ve bunu temine ēalżžtż. Artżk isyan fikri genelležmižti..
..Esas olarak Bolu can nahiyesinin Karaibo köyünden Deli Esat ( Sariki boyunun ašasż ) ošlu Rżfat 20 kadar adamż ile halkż Türk olan Günlü ēiftlišini bastż, köylülerin bir ēošunu öldürdükten sonra, emvalini de yašma ettikten sonra, ēiftlik halkżna hitaben “ Siz Ermenilere yaptżnżz, bizde size yapżyoruz. Dźrsim ažiretleri geliyor. Biz Sivas ż ižgal edecešiz ve sonra Ankara ya gidip Milli Hükümeti ( buna kongre diyorlardż ) de devirecešiz” dedi. Koēgiri olayżnżn bažlangżcżnda Aližir de efendisi Aližan gibi yine Dźrsim e geldi. Ēünkü Koēgiri hazżrdż. Koēgiri ile birlik Dźrsim i de hazżrlamak ve ortak harekete geēirmek lazżmdż..
..Dikkat ēekicidir asilerin Büyük Millet Meclisine ēektikleri telgrafta Aližir in de imzasż vardżr. Kendisine ēok cazip bir de sżfat eklemižtir. Sadattan Aližir ( Peygamber soyundan ) ...
.. böyle siyasi ve manalż yazżlarda yeteneši vardżr..
.. Aližir mütareke günlerinde, Koēgiri den Dźrsim e geldiši zaman yeni olužturulmak da olan Milli Hükümeti küēültme, dešersiz göstermek iēin žöyle bir mżsra da uydurmuž, bunu bir müddet elindeki sazżna da söyletmižtir.
“Ayašżnda kundura
Gittim düžtüm tandżra
Padižahżn haberi yok
Bunu eden kongre”
Aližir in eži Zerīfe de dikkate dešer, layżk bir tiptir. Kocasżnżn mücadelesinde bu kadżnżn etkisi ēoktur. Kocasżna silahlż olarak her zaman ežlik etmiž ve gayrete getirmiž, ēalżžma istešini güēlendirmiž, yüreklendirmižtir. Sonuē da oda kocasżyla beraber kaēżnżlmaz sona ermiž, fakat bu anda dahi Vank-lż Efendi adżnda birisinin canżna kżymżžtżr. Aližir Dźrsim e geldikten sonra bir süre Agdat da Koē užašż ažireti alanżnda kalmżž, 1936 yżlżnda Abbas Užašż ažireti mżntżkasżna gelerek, 1936 kżžżnż asżlarak öldürülmüž olan Seyyid Rżzanżn Sohson dašżndaki evinde ve kżsmen Vank köyünde geēirmižtir. 1937 senesi ilkbaharżnda Kafat köyü ēżvarżndaki mašaraya geēmiž ve orada hayatżnż korumaya ēalżžmżžtż. Koē ve Fer had Užašż ažiretlerine karžż devletēe yapżlan harekat ve neticesini bir manzumede toplamak istemiž, bunda devleti keklikle sembolize etmižtir..
..Aližir Dźrsim deyken Koēgiri deki akrabalarżyla haberležmižtir. Bilhassa yešeni Mustafa nżn dikkate dešer bir mektubu elimize geēmižtir. Mustafa mektubunda amcasżna nasihat etmekte, devletin bašżžżna sżšżnarak af dilemesini, dašlar da dolažmaktan vazgeēmesini, bilhassa Tunceli kanununun yayżnlanmasżndan yararlanmasżnż tavsiye ve rica etmektedir. Bažkalarż da aynż tavsiyelerde bulunmužlardżr. Kaldżklarż yerde bżrakżlan žeyler, gördüšümüz bazż mektuplar bunu kuvvetlendirilmižtir. Fakat Aližir sürekli kaēmżž, sayżsżz suēlarżnżn sonuēlarżndan korkmužtur..
..Son zamanlarda bir miktar keēi ve koyun tedarik ederek, bunlardan elde ettiši ve dżžardan aldżšż yašlarż Hozat a sevk etmek, satmak süratiyle gelir elde etmeye bažlamżžtż. Yažadżšż yerde buldušumuz bir kaē mektup yaš alżž - verižini göstermektedir. Halktan zahire toplayarak geēinmeye ēalżžtżšżna güzel ve manzum bir misal daha veriyoruz..
..Aližir 9 Temmuz 1937 cuma günü, Kafat köyü ēżvarżnda karżsż Zerīfe ile gizlenmiž oldušu mašara da, kendisi gibi Dźrsim in kötülükler, günahlar tarihinde yeri ve adż bulunan Zeynel tarafżndan karżsż ile beraber öldürülmek suretiyle kaēżnżlmaz sona ermižtir. Aližir Dźrsim in Genel Kurmayż diye anżlżrdż”.
(Tarih Dünyasż Dergisi, yżl 1, sayż 9, 15 Agustos 1950, Żstanbul)
Rahmi Apak ise “Żlk olaylarda halkż tahrikte ön ayak olan Aližir in rolü büyüktü. Koēgiri ayaklanmasżnda bu adam elebažż durumunda ve pek ēok kötülüklerinde bažż olarak ileri atżlmżžtż” der. (Türk Żstiklal Harbi)
Baytar Nuri Dźrsimi Halep žehrin de Żzzedin Zaxurani ye Zerīfe ile ilgili olarak žöyle der. “O aslan ki kendi dönemin de okuma - yazma bilen, hem siyasi hem de askeri bir Kürt kżzżydż. Ēok sefer Elīžźr (Aržźr) bir žey yapmadan önce onun düžüncesini sorar, fikrini alżrdż. Ona sormadan karar vermezdi. Zafire savažēżydż. Ēok sayż da bayan da onunla birlik de savažtżlar. Onlar da silahlżydżlar. Ēarpżžmalar bažlamadan önce silahlż ešitim aldżlar, yaptżlar” der.
Evet yenilgiden sonra Elīžźr (Aržźr) ve yoldažż Zerīfe nin Koēgiri de kalma olanaklarż yoktur. Dišer Kürt direnižēileri gibi onlarda Kontra-gerillacż Türkiye Cumhuriyeti yöneticilerinin ellerinin kendilerine ulažamayacašż Dźrsim e giderler. Elīžźr (Aržźr) Dźrsim de sazż ve deyižleriyle halkż bilinēlendirir, bir yandan da Dźrsim de ažiretler arasżnda var olan kan davalarżna karžż mücadele ederler. Kürt halkżnżn bilgi ve becerisinin sömürgeci düžmana karžż kullanżlmasż iēin ēaba sarf ederler. Beyitleri dilden dile dolažżr. Elīžźr (Aržźr) in Mustafa Kemal le ilgili düžüncesini ēok aēżk olarak žu dörtlükte görüyoruz.
“Sarż paža
Ēetelerden sonra girip savaža
Geēmižtir baža
Ankara da otašżna kurulup
Bizi oyalamakla
Bažlamżž iže”
Bu ēift nasżl öldürüldü ?
1921 den itibaren Dźrsim de yažamaya bažlarlar. Dźrsim deki yurtseverlerle iližkileri iyidir. 1937 de Palaxine de kalżrlar. Düzenli olarak Seyd Rżzay la görüžürler. Bu ēiftin ēocuklarż olmaz. Elīžźr (Aržźr) Efendi nin kardežinin ošlunu yanlarżna getirirler, o ēocuk bu aileye ait olan hayvanlara bakżp kendilerine yardżmcż olur. Seyd Rżza yla son görüžmelerinde Gogene de bir araya gelirler. Seyd Rżza nżn yemek yediši sofrada yalnżzca erkekler oturabilirler. Bu geleneši Zerīfe bozar. O erkeklerle aynż masaya oturan, Seyd Rżza yla birlikte yemek yiyebilen tek kadżndżr. Son görüžme de Seyd Rżza bu ēiftten Dźrsim ż terk etmelerini, Dźrsim ažiretlerinin birliši bozduklarżnż, direnižēi kesimin yalnżz kaldżšżnż, T.C. yetkililerinin lider kadronun kellelerini alma düžüncesinde olduklarżnż, her yönüyle Dźrsim ż yalnżzlažtżrdżklarżnż, yeterli cephaneye sahip olmadżklarżnż ve Dźrsim żn durumunun dünyaca bilinmesi gerektišini, Nuri Dźrsimi yle iližkiye girmeleri gerektišini, Dźrsim dżžżndaki bölgeler de yažayan Kürtlerin kendilerine yardżm sunmalarż gerektišini belirtir. Bu ēift Dźrsim den ayrżlmalarż durumunda durumun yanlżž anlažżlabilinecegini, kaēmakla suēlanabileceklerini, düžmanżn bunu bir propaganda malzemesi olarak kullanabilecešini düžünürler ve Seyd Rżza ya düžüncelerini aktarżrlar. Seyd Rżza rahat olmalarżnż, Elīžźr (Aržźr) in bütün ižlemlerde kendisinin imzasżnż kullanabilecešini belirtir. Ve Dźrsim den ayrżlma güzergahżnż belirtir. Mźras, Rewa Pile, Kerte Askirige Palanas tan Muti ye kadar gece yolculuk yapmalarż gerekir.
Bu ēiftin öldürülmesinde rol alan kižiler kimlerdi ?
Reyber Kopo ( Qopo ) ; Seyd Rżza nżn kardežinin ošludur. T.C. yetkilileri kendisini satżn almżžlardżr. Sürekli istihbarat toplar ve T.C. ne ižbirlikēi Kürt yaratmaya ēalżžżr.
Zeynel Top ; Ali Ašanżn ošludur. Seyd Rżza nżn korumasż altżnda büyür. Aileye bašlżdżr. T.C. ye bašlż kolluk kuvvetleri Sin ile Hozat arasżndaki alandadżrlar, bu güce 17 ci karargah tümeni adż verilir. General Kamil komutanlżšż yapmaktadżr. Dźrsim liler tarafżndan T.C. güēlerine saldżrżlar düzenlenir. Zeynel de bu saldżrżlarda yer alżr. Reyber Kopo Zeynel in durumunu öšrenir. Onu korkutarak, ēežitli vaatlerde bulunarak ikna etmeye ēalżžżr. Zeynel e “ Durumun ordu güēlerince biliniyor. Bir žeyler yapmazsan seni af etmezler. Devlet Elīžźr (Aržźr) in pežinde. Onun ortadan kalkmasżyla Dźrsim in durumu da düzelir ” der. Reyber in amacż Zeynel in eliyle bu ēifti ortadan kaldżrmaktżr. Böylelikle Ab-basan ažiretiyle Seyd Rżza nżn da arasż aēżlacaktż. Ve sonuēta Zeynel i ikna eder. Zeynel, Usź Xżdźy Murt, Efendi yź Wank ź, Mżst ź Torn ź Surź, Celoy Us ź Feri, Palaxine de ki mašaraya došru yola koyulurlar.
Żlk mermilerin hedefi Elīžźr (Aržźr) dir. Mistoy Sur ź Elīžźr (Aržźr) i öldürür. Zerīfe Efendi yi vurur. Misto yla Zerīfe kapżžżrlar. Yerde birbirlerini vurmak iēin ušražżrlar. Zeynel mašaraya došru yönelir, iēine girer. Elīžźr (Aržźr) in yešenini ve yerde Mistoy la bošužan Zerīfe yi vurur. Saldżrgan guruptan biri ölmüž, iki kiži de yaralanmżžtżr. Zerīfe ve Elīžźr (Aržźr) in kafalarżnż keserler. Mašarayż tümden ararlar. Bu ēifte ait olan dešerli ežyalarż, doküman - belgeleri, kitap ve defterleri de almayż ihmal etmezler.
Nazmi Sevgen in bahsettiši mektuplar ve belgeler bu mašaradan alżnmżžtżr. Reyber Mezikź de Zeynel i bekler. Tilagź ye oradan da Karargaha giderler. Üsttegmen Nazmi Sevgen kendilerini karžżlar. Her iki kahramanżn bažż Nurettin Paža nżn damadż Abdullah Alpdošan a teslim edilir. Dźrsim in adżnż dešižtirip "Tunceli " yapan da Abdullah Alpdošan dżr. Nazmi Sevgen anżlarżn da her žeyi aēżklamaz. Hangi kirli yöntemlerle Kürtleri birbirlerine kżrdżrdżklarżnż belirtmez. Bu ēifte ait olan belgeler Genel Kurmay yetkilililerine teslim edilir. Bu ēift iēin yakżlan ašżtlar ve duyulan acż hiēbir žeyi dešižtirmez. Dźrsimliler düžmanlarżnż ve onlarżn yaratabilecekleri ižbirlikēileri hafife almanżn sonuēlarżnż en ašżr žekilde yažamżžlardżr. Bažlarżna ödül konan insanlar korumasżz kalżrlarsa, tedbirsiz davranżrlarsa elbette ki bu son kaēżnżlmazdżr. Elīžźr (Aržźr) in bir žiiri ulusal birlik sašlanmadan bažarżya ulažamayacašżmżzż anlatmasż aēżsżndan bu gün de önemini korumaktadżr. Bölge de söylenen bir cümle gerēeši tümüyle yansżtżr . “Hükümetin tasż dolu bal da olsa parmašżnż batżrma!”
“Bismillah ( tanrż adż ) diyelim Haktan inayet ( lütuf, iyilik )
Ta ezel mahzarż ( žereflenme ) ihsanż ( bašżž, lütuf ) Dźrsim
Muhammedi Mustafa žahż velayet
On iki imamżn lisanż ( dil ) Dźrsim
Ceddimiz ( soy ) Žeyh Hasan žahż Horasan
Himmeti bizlere olmuž saye ban ( koruyan )
Żkilik perdesini atalżm hemen
Birlik makamżdżr ( durulan yer, ermižlerin mezarlarżnżn bulundušu yer ) zamanż Dźrsim”
( Nasit Ulug-Tunceli Medeniyete Aēżlżyor, sayfa 50 )
Baytar Nuri Dźrsimi ise Elīžźr (Aržźr) in öldürüldüšünde 75 yažżnda ve ēok sašlżklż bir yapżda oldušunu belirtmekte. Zerīfe ye saygż duymaktadżr. Onu her yönüyle takdir etmektedir.
“Elīžźr (Aržźr), kendi akrabasżndan Zerīfe adżnda bir kżzla evlenmižtir. Zerīfe dahi, kocasż gibi Kürt milli davasżna bašlż aynż büyük amaēlarż takip eden ežsiz bir Kürt kżzż oldušunu yažamżnda došrudan ispat etmižtir. Zerīfe Kürt kadżnlarż arasżnda milli uyanżž iēin ežsiz bir propagandacż olmuž ve Elīžźr (Aržźr) in milli faaliyetinde onun saš kolu ve iž arkadažż olmužtur. Zerīfe Elīžźr (Aržźr) e daima, Kürtēe arkadaž anlamżna gelen heval sözüyle hitap ederdi. Ne yazżk ki, duygu ve fikir itibarżyla tam bir birlik olan bu ailenin ēocušu olmamżžtżr. Zerīfe uzun boylu, iriyarż ve her konuda bir Kürt fizyonomisine sahip simasżnda bir erkek cesaret ve yišitliši okunan ežsiz bir Kürt kżzżydż. Her yżl Dźrsim e gider, milli amaēlar hakkżnda nutuklar söyler ve ažiretler arasżndaki ēeližkileri ciddi bir hakim gibi hallederdi....” ( Kürdistan Tarihinde Dźrsim ).
“1300 senedir ehli žehavet
Hem meydandadżr hakkż hilafet
Evladiye ettišim biat
Hakkżn buda hükmü daim
Süleyman namżyla Gungar ( kan iēici )
Müminlere yapżlsżn atežten kafes
Söylensin Ževket -i- ( ululuk ) hem žahż Dźrsim
Yarab, lütfet sen bize rahim ! ( esirgeyen, acżyan )
Himmet-i evliya her yerde badżr
Kār etmez bize cihan seran ser ( bažtan baža )
Ayrżlsżn meydana merdan ( erler, yišitler) Dźrsim
Yarab lütfeyle bir ēarkż döndür
Erkek erenleri her yere götür
Evladż ve afradż ( bayanlarż ) hżfz ( saklama, koruma ) eyle sżtar
Hem kurtarsżn Ehli beyti ( Alevi lik de kutsal kižiler ) Dźrsim”
Bu žiirde zulme karžż herkesin ayaša kalkmasżnż ve adalet iēin savažmalarżnż ister. Ayrżca kendisine, Kürdistan halkżna olan inancżnż dile getirir. Dźrsim li cengaverlere karžż olan güvenini ve sevgisini belirtir. Allah dan da kadżn ve ēocuklarż korumasżnż diler. Żnanēlarż güēlü olan bir Alevidir. Dźrsimlilerin 'Ehli Beyit i' kurtaracaklarż nż, kurtarmalarż gerektišini belirtir. Yani Osmanlż dan ve onun devamż olan Kongre üyelerinden Alevilere olan yaklažżmlarż aēżsżndan da rahatsżzdżr. Hem dini, hem żrki baskżyż, saygżsżzlżšż ēok net görüyor. Kimsenin Dźrsim i söküp koparamadżšżnż, teslim alamadżšżnż belirtiyor. Dźrsim e sevgi beslemek de, güvenmek de.
'Nice Padižahlar geldi cihana ( dünya )
Żlim almak iēin düžtü gümana ( ummak )
Her bir ēežit atmżž bir yana
Kesilmemiž kżylü kalż ( kökünden söküp koparan ) Dźrsim in'
T.C yi olužturanlar Kürtlerin hangi kurumlarżndan yararlandżlar ? Kürt - Alevilerin sosyalizasyonunu, bašlż olduklarż, kutsal gördükleri kurumlarż bilen asker - sivil bürokrasi ortadan kaldżrma planlarżnż da ona göre hazżrlżyordu. Bu ēiftin öldürülmesinde yine Alevi ( Elevi ) gelenešin de var olan kirvalżk ( kirivti ) kurumu kullanżldż. Suikastż Ankara daki generallerin Elazżš da bulunan alt birim görevlileri kirvalarżnżn eliyle gerēekležtirdiler. Kürdistan da ender yetižen aydżn tipinin simgesi olan diplomat, halk sanatēżsż ve askeri komutan Elīžźr (Aržźr) - ( Aržźr ) ve onun moral ve güē kaynašż, örgütleyici, ulusal kurtulužēu kadżn kahramanżmżz Zerīfe, kendi beynini satżž pazarżn da kiraya veren biri ve onun arkadažlarżnżn eylemi sonucu yažamlarżnż yitirdiler. Ešer Elīžźr (Aržźr) öngörüye sahip olan yoldažż Zerīfe yi dinlemiž olsaydż, bu ēift feodal bašlarż göz önüne almaz ve bu sonucu yažamazlardż. Kürdistan halkżna kan kusturan “Özel harbcż” kiliši mutlu etmezlerdi. Dźrsim de yažadżklarż süreē iēinde asalakēa, bažkalarżnżn emeklerini, ürettiklerini yiyerek dešil, üreterek yažamayż tercih etmižlerdir. Birbirlerine karžż olan saygżlarż ve dayanżžmalarżyla sohbetlere konu olmužlardżr. Bugün de yažamlarż ve iližkileri aēżsżndan örnek alżnmasż gereken aile žekillenmesine sahiptirler.
Dostlarż onlarż anlatżyor.
Gulža Akkuž : “Zerīfe ! bambažka bir insandż. O Koēgiri liydi. Kahraman, žair, Kürt davasżna inanmżž Elīžźr (Aržźr) in karżsżydż. Amcam Kasżm ošlu ažiret reisiydi. Nazmiye de kaymakamlżkta yapmżžtż. Ažiretler arasżnda hatiplik yapardż. Seyd Rżza ya ēok yakżndż. Sżk sżk birbirlerini ziyaret ederlerdi. Seyd Rżza Agdat ta yaylaya ēżkacašżmżz bir yeri bize temin etti. Oraya « Warź Kasżm ošlu » denir. Amcama ēok misafir gelirdi. Baytar Nuri ye « Ēolżk Nuri » derlerdi. Zerīfe ve Elīžźr (Aržźr) de gelirlerdi. Amcam bu ēifte bir ev tahsis etti. Onlarla birlikte yažadżk. Zerīfe cesur, ēok akżllż, silahžor, yišit bir kadżndż. Bu kadżnż hepimiz, herkes seviyorduk, seviyoruz. Ben onun adżnż kżzlarżmdan birine taktżm. Ve onun ismini koydušumu da gizli tuttum. Kżzżmżn aynż onun gibi olmasżnż istiyordum. Zerīfe nin ismi dünyada kalsżn, kaybolmasżn diyordum. Zerīfe ve Elīžźr (Aržźr) in evlilikleri ēok sade ve canlżydż.
Bizim orda ki karż - koca iližkisinden ayrżydż. Biz kocalarżmżzżn köleleri gibiydik. Zerīfe nin durumu faklżydż. Bu farklżlżk bizim dikkatimizi ēekiyordu. Kendi yažamżmż onlarżn yažamżyla kżyaslardżm. Bizim yanżmżz da kaldżklarż süre iēinde bir sefer olsun kavga ettiklerini, birbirlerine kżrgżn olduklarżnż görmedim, duymadżm. Elīžźr (Aržźr) Efendi de Zerīfe nin bir dedišini iki etmezdi. Elīžźr (Aržźr) Efendi Zerīfe nin ismini kullanmaz, ona hep « Hevalź » derdi. Öyle ēašżrżrdż. Kürtleri, Kürdistan ż ne kadar ēok seviyorlardż ? Bunu ben biliyorum. Ēok, ēok büyük bir bašlżlżklarż vardż. Her žeyleri Kürdistan dż. Bažkalarżnżn tayyarelerinin üzerinde uēmadżšż bir Kürdistan onlarżn bütün istešiydi.
Bir seferinde Zerīfe nin yanżndaydżm. Ēiyay Munzur un Zeranik ( Yežil yazż ) tarafżna bakarak, bir yandan da benimle konužuyordu. « Bu dašlar umut dašlarżdżr. Bizim isteklerimizin gerēekležmemesi diye bir žey olmaz » diyerek konužmasżnż sürdürdü. Kürtlerin bažarżlż olacaklarżna, kazanacaklarżna kesin gözüyle bakżyordu. Benim sorularżma, bizlerin sorularżna tane tane yorulmadan cevap verirdi. Cevap vermekten bżkmazdż. Zevk alarak anlatżrdż. Amcam kendilerine biraz hayvan vermižti. Zerīfe yle birlikte ayran yapardżk. Mežk yayardżk. Oda bizim gibiydi. Ev islerini de yapardż. Evlerine ēok sayżda gelen giden olurdu. O ažiret kadżnżydż. Misafirperverliši dillere destandż. Ažiret mensuplarżnż zevkle misafir ederdi. Zevkle « xwer hatżn » derdi. Żnsanlarla görüžme onu mutlu ederdi.
Onun bir dišer yanż nižancżlżšżydż. Silah žördü. Her zaman « Kollżk pusti » sini ( tabancasżnż ) beraberinde tažżrdż. Kütüklüšü ēapraz bašlardż. Kütüklüšü hep mermi doluydu. Bir gün Zerenik te ( Yežil yazż ) Kem ošullarżn harmanżn da atżž yapżlacaktż. Atżcżlar, nižancżlar arasżnda Zerīfe de vardż. Bizim insanlar zaman zaman atżž yaparlardż. Ēevredeki ažiretlerden de atżž iēin gelirlerdi. O gün harmanżn öbür ucuna, lošun üzerine bir žiže koydular. O žižeye nižan alżnacaktż. Kadżn, ēoluk ēocuk herkes izlemeye geldi. Żlkin Zerīfe atżž ēizgisine geēti. O, kollik pužt isi ile ilk atżžżn da žižeyi vurdu.
Seyredenler de ēżšlżk koptu. Ve bir süre aralżksżz mermiler sżkżldż. Kendini kabul ettirmiž bir kadżndż. Onun yeri ayrżydż. Bir seferinde kendisine neden hep burada kalżyorsunuz ? Köyünüze gitmiyecek misiniz ? dedim. Gülerek «Biz artżk Dźrsim liyiz. Dźrsim, Koēgiri Küdlerinin yaylasż dżr. Bu dašlar da bizim cenazelerimize de yer var » dedi. Bir gün bir žey iēin evine gittim. Żnce uzun boylu, Dźrsim kżyafeti giymiž bir genē uzanmżžtż. Kendisine hož gelmižsin dedim. Zerīfe bana döndü « Gulža ēekinme, Ževket yešenimizdir. Gel biraz otur » dedi. Adżnż daha önce duydušum bu yišitti yakżndan görmek iēin oturdum. Zerīfe Ževkete došru bir pusula uzattż «Elīžźr (Aržźr) yazdż, oku» dedi. Ževket sesli okudu. Aklżm da žu kadarż kaldż
Aža iri ( ažiretleri ) ēoktur kżlżē takżnżr
Yedi düvel ( ülke ) ondan sakżnżr
Allah tan kuvvetlidir beli Dźrsim in
Zerīfe misafir ašżrlar, bir kadżnżn yaptżšż her žeyi yapar ve Kürt lük davasż iēin ušražżrdż. Kżžlada (Topuzlu köyü, Askeri konak) bir heyete karžż askeri hareket yaptżlar. Heyeti Pardive – Kżsżk ( Qżzżq ) köyü arasżnda pusuya düžürüp, yüksek rütbelilerle beraber hepsini teslim aldżlar. Her žeye el koydular. Birkaē gün sonra ažiret kararżyla teslim aldżklarż kižileri serbest bżraktżlar. Bu askeri harekatta Zerīfe de vardż. Abim Hżdżr ( Xżdżr ) kavgacżydż, nižancżydż. Żdare ( karanlżkta aydżnlatżcż olarak kullanżlan ēżra vb. žeyler ) ile gezen biriydi. Evde o teslim almayż ve ēatżžmayż anlattż. Sürekli Zerīfe yi övdü. « Zerīfe bizimle olsun, Hozat ż ( Xozat ) teslim almak iž dešil » dedi. Bu kardežim hiē askerlik yapmadż. 1938 de de direnižēilerin iēinde dašlarda kaldż. Ah..ah.. ( Ax.., ax..) Zerife ve Elīžźr (Aržźr) Efendi kirivlerinin eliyle öldürüldüler. Żsimlerini ēocuklarżmżza verdik. Onlarż unutmadżk.
Faīk Būcak, ne tenź siyasetmedar bū. Helbestvan jī bū. Di hemū helbestźn xwe de bang li xort ū keēźn Kurd dikir. Hźviya wī xort būn. Helbesta xwe ya navdar “Sonda Mirinź“ ji bo xorten ku canź xwe yź ezīz ji bo welat feda dikin, li zīndanan jiyana xwe ji dest didin nivīsandi bū.
Faīk Būcak, dema ku helbestźn xwe dinivīsand wź demź žert ū īmkanźn īro weke īro tune būn. Mirov nikarībū tižtźn nivīsandī bi xwe re bigerīne. Faīk Būcak helbestźn xwe źvarź bi dost ū hevalźn xwe didan jiberkirin ū digot ”qīza xalź min, van helbestan baž jiber bike, rojekź ku ez canź xwe ji dest bidim bela ev helbest wenda nebin. Berī žehadeta wī dostekī helbestźn wī bi dengź wī di kasźtekź de tomar kiribūn.
Yarź bixun e sitranź dīlanź.
Dilź min birīn e lź dilovanź.
Min dil da te bejn zirava halanź.
Hey endam bi vejīnī wer e xoybun.
Ji ēīya ū dežt nalin tź ax yarź.
Boy te dilź min jan da birīndarź.
Li warź me derman gulź baharź.
Hey endam bi vejīnī ver e xoybun.
Mezra botan warź mīr ū mīrekź.
Mem got, em nevin ēīroka dīrokź.
Tarīya zīndan ronīk e jīrekź.
Hey endam bi vejīnī ver e xoybun.
Kanź mezra botan xwazil bi berź.
Mem ēubu warź Zīna evīndarź.
Fesadź wan bu sebebź kederź.
Hey endam bi vejīnī ver e xoybun.
Sź Ehmed ū Xecź ēu ser zozanź.
Wekź kevok bu li ēīyay Sīpanź.
Xezal xun berda ser bejn ū fīstanź.
Hey endam bi vejīnī ver e xoybun.
Zarok roda ēu ji ber žīpa avź.
Hilanīy e dengź žīna dźw bavź.
Bīr anī Helepēź dil bu wek ževź.
Hey endam bi vejīnī ver e xoybun.
Neyar hat boy qirkirina Dźsimź.
Hovītī kirin li Muž ū Amedź.
Xun rijandin li Zīlan ū Qoēgīrź.
Hey endam bi vejīnī ver e xoybun.
Boy Kurdistan li ber gule baranź.
Hunandīy e vejīnī ū xoybunź.
Boy Partī Demokrat a Kurdistanź.
Hey endam bi vejīnī wer e xoybun.
Faīk Būcak, ne tenź siyasetmedar bū. Helbestvan jī bū. Di hemū helbestźn xwe de bang li xort ū keēźn Kurd dikir. Hźviya wī xort būn. Helbesta xwe ya navdar “Sonda Mirinź“ ji bo xorten ku canź xwe yź ezīz ji bo welat feda dikin, li zīndanan jiyana xwe ji dest didin nivīsandi bū.
Faīk Būcak, dema ku helbestźn xwe dinivīsand wź demź žert ū īmkanźn īro weke īro tune būn. Mirov nikarībū tižtźn nivīsandī bi xwe re bigerīne. Faīk Būcak helbestźn xwe źvarź bi dost ū hevalźn xwe didan jiberkirin ū digot ”qīza xalź min, van helbestan baž jiber bike, rojekź ku ez canź xwe ji dest bidim bela ev helbest wenda nebin. Berī žehadeta wī dostekī helbestźn wī bi dengź wī di kasźtekź de tomar kiribūn.
Yarź bixun e sitranź dīlanź.
Dilź min birīn e lź dilovanź.
Min dil da te bejn zirava halanź.
Hey endam bi vejīnī wer e xoybun.
Ji ēīya ū dežt nalin tź ax yarź.
Boy te dilź min jan da birīndarź.
Li warź me derman gulź baharź.
Hey endam bi vejīnī ver e xoybun.
Mezra botan warź mīr ū mīrekź.
Mem got, em nevin ēīroka dīrokź.
Tarīya zīndan ronīk e jīrekź.
Hey endam bi vejīnī ver e xoybun.
Kanź mezra botan xwazil bi berź.
Mem ēubu warź Zīna evīndarź.
Fesadź wan bu sebebź kederź.
Hey endam bi vejīnī ver e xoybun.
Sź Ehmed ū Xecź ēu ser zozanź.
Wekź kevok bu li ēīyay Sīpanź.
Xezal xun berda ser bejn ū fīstanź.
Hey endam bi vejīnī ver e xoybun.
Zarok roda ēu ji ber žīpa avź.
Hilanīy e dengź žīna dźw bavź.
Bīr anī Helepēź dil bu wek ževź.
Hey endam bi vejīnī ver e xoybun.
Neyar hat boy qirkirina Dźsimź.
Hovītī kirin li Muž ū Amedź.
Xun rijandin li Zīlan ū Qoēgīrź.
Hey endam bi vejīnī ver e xoybun.
Boy Kurdistan li ber gule baranź.
Hunandīy e vejīnī ū xoybunź.
Boy Partī Demokrat a Kurdistanź.
Hey endam bi vejīnī wer e xoybun.
Hun Dizanin !
Ji Yźzdanź Dilovan,
Dīyarī Bihužte...
Ew der Kurdistane...
Ava Bihužtź...
Kanīya Zemzemź...
Hebuna li bin Axź...
Zźrź Zer ū Ava Rež...
Kakilźn, Gūz ū Tūyan...
Darźn Rezan ū hwd...
Li Welatź Kurdistane...
Kaniya Neftź, Diherike Cīhanź...
Ēavźn birēīyan, Zur bu...
Ewrź rež, li ser Kurda, rźz bu...
Terorīstźn, bi Cilźn Rež, har bu...
Amerīka ū Ewropa, Hevkar bu...
Pźžmerge, bi Top ū Tifingan, ra bu...
Barzanī, bź xew ma ū Tekožer bu...
Emź, bi avakirina Kurdistan a mezin, dagirkerźn Kurdistan ź, ji ser axa Kurdistan ź, bavźjin der ū dawī li Saltanat ū Heytehola wan bīnin. Emź, komarźn wan, hilžīnin ū desthilatīyźn wanźn gemar, bikin tarītī ya dīrokź...
Xužk ū Bira yźn Hźja !
Ji boy ažītīya Cīhanź, hewceye em, dawī li žež devletźn īro, -Tirkiye, 2-Īran, 3-Żraq ū Kuweyt ź, 4-Surīye, 5-Azarbeycan ū 6-Lūbnanź '', bīnin, Ēend Welatźn Gelźn Arī lź dijīn tevź Nexžź Kurdistan ź bikin ū wekź Īmparatorī ya Medya yź, Kurdistan mezin, ēź bikin. Ū pažź jī, emź Kurdistana Piroz, bikin Kele ya Demokrasī yź...
Di vī pirojź da, Nexižź Kurdistana mezin, digīhī je, Ewropa yź. Hewceye, her Kurdźn, bi xīret ū mźrxas, beždarź, ramana, Kurdistan a mezin be.
Em hźvīnin, partī ū rźxistinźn Kurdistan ź, dest bavźjin, piroje ya Kurdistanek Federe, ya wekź Almanya yź. Ango, li her pźnc perēeyźn Kurdistan ź rista ( sīstema ) Federe, pźk were. Dibź Kurd, bi dagirkerźn Kurdistan ź ra ne, Kurd, bi hevra, devletek Federal, pźk bīne.
Em hźvīnin, zaravayźn Kurdī, Loranī, Goranī, Soranī, Kurmancī, Hewramī, Zazakī ū hwd, di Kurdistanek Federe da xurt ū gež bive...
• Ez, li ser navź Malpera ; www.pdk-xoybun.com ź, www.xoybun.com ź ū li ser navź Partīya Demokrat a Kurdistan - Xoybun ź, bang li kevnežopźn PDK ya 1965 ź ū bang li kesźn Kurdistanī dikim, beždarź PDK-XOYBUN ź bin, em bi hevra, axa Kurdistana pīroz rizgar bikin...
• Dubare, bang li kevnežopźn PDK ya 1965 ź ū li her kesźn Welatparźz ū Kurdistanī dikim, bi endamtī, bežardarź PDK - XOYBUN'ź bin, Partīya xwa ya PDK ź, xurt ū zindī bikin. PDK - XOYBUN, berdewama PDK ya 1965'a ye ū dixwaze, bi zindībuna PDK ź ra, bi avakirina Kurdistana mezin, ruhź Žehīdźn Kurdistan ź, žad bike...
• Ez hźvīmim, partī ū rźxistinźn Kurdistan ź, dest bavźjin, piroje ya Kurdistanek Federe, ya wekź Almanya yź. Ango, li her perēe'yźn (Herem'źn) Kurdistan ź, rista ( sīstema ) Federe, pźk were. Dibź Kurd, bi dagirkerźn Kurdistan ź ra ne, Kurd, bi hevra, devletek Federal, pźk bīne.
• Disa, hźvīmim, zaravayźn Kurdī, Loranī, Goranī, Soranī, Kurmancī, Hewramī, Zazakī ū hwd, di Kurdistanek Yekgirtī ū Federe da, xurt ū gež, bive...
• Ez amademe, bi welatźn Emperyal ra, Peymanek pźk bīnim... Di vī peymanź da, 500 sal, berjewendīya welatźn Emperyal, hebe ū Kurdistan jī, heta hetayź, azad be...
• Eger, welaten Emperyal, ji bo avakirina, Kurdistana Mezin, alīkarī bide me, wź demź, emź jī, 500 sal, qezenca, ser-erd ź ū bin-erd ź, Kurdistanź, ji % 50 yź, bidin wan, welatźn hevkarźn xwe ū emź, 500 sal, Lula Neftź jī, ji wan, welatźn hevkarźn xwe ra, vekin... Emź, ji bo parastina Kurdistanź, ji Artźža Kurdistanź ra, 80 Mīlyon, Dabanēe, Tifing'źn herź Moderin, Rokźt'źn, Antī-Panzer ū Fūze'yźn, Antī-Tīyare ū hwd, ji wan, welatźn hevkarźn xwe, bikirin...
Kengź Kurdekī Were Kužtin, Hun Jī Sź Zarokan Ēźkin ! . .
Gelź Xužk ū birayźn Kurd, neyarźn Kurda ū dagirkerźn Kurdistanź bi sed salane, Bira, Bav, ū Xužkźn me Kurda bi žiklźn curbecur dikujin. Dibź em dev ji tolhildanź bernedin. Ango hewceye em mafźn xwayź Tol Hildanź bikar bīnin.
Gelź Xužk ū birayźn Kurd, dema neyarźn Kurda ū dagirkerźn Kurdistanź, Kurdekī kužt, hun jī bi cengawerī tol hilanīn ( heyf hilanīn ) bigirin.
Gelź Xužk ū birayźn Kurd, kengź Kurdekī bi destź neyarźn netewa Kurd were kužtin, hun jī, di žuna wī kesź žehīd da, sź zarokan ēźkin !...
Gelź Xužk ū birayźn Kurd, dema hun nu dizewicin, an cźvī an jī sźber zarok bīnin dinź !...
Gelź birayźn Kurdźn li Kurdistan ź ū Kurdźn li seranserź Cīhanź, hetanź sala 2113 yź, ango hetanź sed salź kī, bi kźmasī, sź an jī ēar Jin bīnin, ango sź caran an jī ēar caran bizewicin, bila jimara Kurda, li Kurdistanź ū li seranserź cīhanź, zźde be. Dakū em, bikaribin, li hemberź dagirkerźn Kurdistan ź, xwe biparezin ū em li hemberź Teknolojī ya īro wenda nebin !...
Yarź bixun e sitranź dīlanź.
Dilź min birīn e lź dilovanź.
Min dil da te bejn zirava halanź.
Hey endam bi vejīnī wer e xoybun.
Ji ēīya ū dežt nalin tź ax yarź.
Boy te dilź min jan da birīndarź.
Li warź me derman gulź baharź.
Hey endam bi vejīnī ver e xoybun.
Mezra botan warź mīr ū mīrekź.
Mem got, em nevin ēīroka dīrokź.
Tarīya zīndan ronīk e jīrekź.
Hey endam bi vejīnī ver e xoybun.
Kanź mezra botan xwazil bi berź.
Mem ēubu warź Zīna evīndarź.
Fesadź wan bu sebebź kederź.
Hey endam bi vejīnī ver e xoybun.
Sź Ehmed ū Xecź ēu ser zozanź.
Wekź kevok bu li ēīyay Sīpanź.
Xezal xun berda ser bejn ū fīstanź.
Hey endam bi vejīnī ver e xoybun.
Zarok roda ēu ji ber žīpa avź.
Hilanīy e dengź žīna dźw bavź.
Bīr anī Helepēź dil bu wek ževź.
Hey endam bi vejīnī ver e xoybun.
Neyar hat boy qirkirina Dźrsim ź.
Hovītī kirin li Muž ū Amed ź.
Xun rijandin li Zīlan ū Qoēgīr ź.
Hey endam bi vejīnī ver e xoybun.
Boy Kurdistan li ber gule baran ź .
Hunandīy e vejīnī ū xoybun ź.
Boy Partī Demokrat a Kurdistan ź.
Hey endam bi vejīnī wer e xoybun.
Hezar salź, Dagirkerźn Kurdistan ź, Bav ū Kalź me, bi žiklźn Curbe-cur kužtine. Dema em, Kurdistana mezin, ēź nekin, ewźn hīna, Hezar salźn din jī, me ū Zarokźn me, bi žiklźn Curbe-cur, bikujin. Divź em, dawī li žež devletźn īro, ''1-Tirkiye, 2-Īran, 3-Żraq ū Kuweyt ź, 4-Surīye, 5-Azarbeycan ū 6-Lūbnanź '', bīnin Ēend Welatźn Gelźn Arī lź dijīn, tevź Nexžź Kurdistan ź bikin ū wekź Īmparatorī ya Medya yź, Kurdistan mezin, ēź bikin. Ū pažź jī, emź Kurdistana Piroz, bikin Kele ya Demokrasī yź...
“Sonda me mirin e di riya te de welat.
Yarź bixun e sitranź dīlanź.
Bi Gurzź, Rustemź-Zal kim.
Hun Dizanin !
Ey Žehīdźn, Lor ū Gorī.
Hun, bi xźr hatin. 
Her Bijī, Kurd ū Kurdistan. 
Ev malper, herī bash, bi Avant Browser, tź xuyakirin...
Download !!! 
