KÜRDİSTAN TEÂLİ CEMİYETİ NİZAMNAMESİ
Madde 1 - Kürtlerin menati-i umumiyesinin temin ve teshili inkişafi maksadıyle "Kürdistan Teali Cemiyeti" nâmı ile bir cemiyet teşekkül etmiştir. Merkezi İstanbul'dadır. Kürdistan'da ve indelhace sair yerlerde şubeler küşad edecektir. Aynı maksada çalışacak cemiyet ve akvam-ı saire ile teşrik-i mesai eder.
Madde 2 - Cemiyet maksadına vüsül için, her lisanda yevmi ve mevkut gazete, risale ve kitaplar neşir ve mütalâahaneler, mektepler ve matbaalar tesis edecek ve gece dersleri, konferanslar verecek ve münasip yerlere heyet-i irşadiyeler gönderecek ve her nevi müsesat-ı hayriye ve içtimaiye vücude getirecektir.
Madde 3 - Sui ahlâkla müştehir olmayan her Kürt ve Kürt olmayan ve cemiyetin maksadına hizmet etmesi memul bulunan herkes cemiyete aza olabilir.
Madde 4 - Cemiyet azalıklan müessis, âmil ve tabiî namile üç sınıfa ayrılır.
1 - Esna-yı duhulde asgari dört lira duhuliye ita ve şehri bir lira taahhüt eden aza-yı müessiden olur.
2 - Hin-i duhulde asgari iki lira duhuliye ve şehri bir lira taahhüt eden zevat aza-yı tabiiyeden olur.
3 - Mebde-i duhulde asgari beş kuruş duhuliye ve şehri iki kuruş taahhüt eden zevat aza-yı tabiiyeden olur.
Madde 5 - Cemiyetin varidatı azaların duhuliye ve şehriyelerinden mütehassıl mebaliğ ile teşebbüsat-ı cemiyetten, teberrüat ve saireden mütehassıl mebaliğdir.
HEY'ET-İ İDARE
Madde 6 - Hey'et-i idare bir reis ve iki reis vekili ve on üç azadan ibarettir: Muhasebeci ile başkatip ve veznedar ve katip aza meyanmda intihap olunur.
Reis mutlaka aza-yı müessise meyanından, diğerleri müessis, âmil ve tabiî azalardan rey-i hafı ile intihap olunur. Müddetleri bir senedir. Sene nihayetinde âtide beyan olunacak heyet-i umumiyenin hin-i akdinde yeniden hey'et-i idare intihap olunur. Evvelki heyetin tekrar intiabı caizdir.
Bu heyelin fevkinde bir heyet-i istişare bulunacaktır. Hey'et-i istişare indelicap meşâyih ve ulema ve şürefa ve ümeradan heyet-i umumiyenin intihabiyle teşkil edilir.
Madde 7 - Hey'et-i idare riyasetinin inhilâli takdirinde riyasete reis-i sani inhisalinde yerine reis-i mezkûrun madununda haiz-i rey olan zat ikame edilir. İnhilâl edecek azalığa heyetin ekseriyet-i ârası ile bir zat intihap olunur.
Madde 8 - Veznedarın mükellif olması şarttır.
Madde 9 - Hey'et-i idare bir sene-i kâmile zarfında nizamname-i dahilî mucibince cemiyetin her nevi umur ve muamelâtmı tedvir eder ve bu müddet zarfındaki teşebbüsat ve icraattan yegâne mesul bulunur.
Madde l0 - Hey'et-i idare haftada lâakal bir defa içtima eder.
Madde 11 - Hey'et-i idare mukarreratı ekseriyet-i arâ ile ittihaz edilir. Fazla bir rey ekseriyeti temin eder.
Madde 12 - İçtimaın ruznamesi içtima'dan evvel Reis ve kâtib-i umumi tarafından ihzar ve heyete tebliğ olunur. İttihaz olunan mukarrerat defteri mahsusuna kayd ve zeyri onu ittihaz eden hey'et tarafından imza edilir ve karara itiraz eden aza mevaddi mukarrere zeyrine esbab-i itiraziyeyi kayıt ve imza eder. Hey'et-i idare kendisini terkip eden onaltı azadan dokuzu olmadıkça ittihaz-ı mukarrerat edemez.
Madde 13 - Sene hitamında hey'et-i idare hey'et-i umumiyeyi içtimaa davet eder. İçtimaın ilânı yevmi içtimadan lâakal onbeş gün evvel yapılır.
HEY'ET-İ UMUMİYE
Madde 14 - Hey'et-i umumiye cemiyetin her nevi azasından teşekkül eder. Madde 15 - Vâki olacak dâvete vakti muayyeninde icabet eden mikdarı azanın içtimai ile hey'et-î umumiye teşekkül eder ve her nevi kararlar ittihaz edebilir.
Madde 16 - Hey'et-i umumiye senede bir kere ağustosun otuzbirinci günü alelâde içtima eder. Hey'et-i idarenin kararı veyahut aynı bir merkezin bir sülüs azasının talebiyle bir defaya münhasır olmak üzere suret-i fevkalâdede içtimai mümkündür.
Madde 17 - Hey'et-i umumiye nisap husulünden sonra müessis azanın en yaşlısı tarafından mezkûr içtima için bir reis ve kâtip intihabına dâvet olunur. İntihap olunan reis, hey'et-i idarenin muamele-i intihabiyesine yardım etmek üzere aza-yı mevcude arasından ayrıca yedi zat tayin eder.
Madde 18 - Hey'et-i umumiye bir senelik hûlasa-i hesabiye ve icraatı gösteren mazbatayı istima ve münakaşa neticesinde tasdik eder. Badehu intibahata şüru ile (6) mcı madde mucibince yeni hey'et-i idareyi ve kongre azasını intihap eder.
Madde 19 - Reylerin tasnif ve neticesinin ilânı aynı içtima iptidasında icra edilir.
KONGRE
Madde 20 - Senede bir defa Merkez-i Umumide içtima eder. Cemiyetin hali malisini ve bir senelik icraatını tedkik ve tasdik eder. Ertesi seneye ait umum şuabatın bütçelerini tedkik ve tâyin ve indellüzum cemiyet nizamnamelerinde tadilât icra eder. Kongrenin içtima ve suret-i müzakeresini irae eden tafsilât nizamname-i dahilide münderiçtir. Kongreye her şubeden lâakal bir zat intihap olunur.
KASA, TAHSİL-İ VARİDAT, SARFİYAT VE UMUR-U TAHRİRİYE
Madde 21- Bütün azanın duhuliye ve şehriyeleri yekûnunun yüzde yirmisi kasada hıfz ve mütebazisi bir bankaya tevdi olunur.
Madde 22 - Cemiyet varidat ve mesarifini defatiri mahsusasına müdekkikane kaydetmek veznedarın ve bu muamelenin usulü dairesinde ïcrasını teftiş Reisin vazifeleridir.
Madde 23 - Taahhüdat-ı şehriye ve her nevi varidat-ı cemiyet koçanlı makbuzlarla ahzedilir. Bunların numarası sene dahilinde ve bilâfasıla teselsül eder. Bu makbuzat cemiyetin mühr-ü resmisi ile reis ve veznedarın imzasını ihtiva eder.
Madde 24 - Sarfiyat ve kabziyat evrak-ı sübutiye ile ve şekl-i kanuniye muva- fık bir surette icra olunur.
Madde 25 - Makbuz verilmeden hiçbir kimseden bir para alınamıyacağı gibi marülzikr evrak-ı sümutiyesi sandığa konulmaksızın masraf dahi edilemez.
Madde 26 - Kasaya para vaz ve ihracı behemehal reis ve veznedar ve heyet-i idare azalarından hazır bulunandan bir zâtın huzuru ile mümkündür. Anahtar daima veznedarda bulunur. Sandığı, reis ve hazır bulunan aza mühürlerler.
Madde 27 - Evrak- muhabereyi imza hakkı reisin veya vekilinindir ve bu imza daima mûhr-ü resmi ile beraber bulunur.
Madde 28 - Umur-u tahririyenin ve Cemiyet kütüphanesinin idaresi kâtibe aittir.
İNZİHAT
Madde 29 - Cemiyetin programı ile muayyen esas ve maksat hilâfında harekette bulunanlar heyet-i idare kararı ile bir daha girmemek üzere azalıktan çıkarılır.
Madde 30 - Müteahhid olduğu şehriyeyi bilâmazeret üç mah tediye etmeyenler veya cemiyetçe memur edildiği vazifeyi üç defa vaki olacak ihtara rağmen ifa etmeyenler müstafi addolunur.
Madde 31 - Cemiyetin ait mebani dahilinde kumar, müskirat isitmali memnu olup muhalif harekette bulunanlar idare kararıyle tenbih ve tekerrürü halinde cemiyetten çıkarılır.
Madde 32 - Cemiyetin malik olduğu nükut ve emvali menkule ve gayr-ı menkule üzerinde azadan hiçbir fert hiçbir türlü hakkı tasarruf iddia edemez.
Madde 33 - Aynı merkeze merbut azadan bir sülüsün talebiyle hey'et-i idare hesabatının her zaman rüyeti mümkündür.
Madde 34 - Şuabatın merkeze nazaran vaziyeti nizamname-i dahili ile tayin edilecektir.
--------------------------------------------------------------------------------
Kürdistan, 1. Sene, Aded 7, 8 Şaban 1335 (8 Mayıs 1335)
İsmail Göldaş, Kürdistan Teâli Cemiyeti, İstanbul, 1991, s. 249-251 (Tunaya Çevirisi, c. II, s. 205-212)
Mafê Kopîkirin &kopîbike; PDK-XOYBUN; wiha, di xizmeta, Kurd û Kurdistanê daye : Pirojeya Kurdistana Mezin, Pirojeyên Aborî û Avakirin, Pirojeyên Cand û Huner, Lêkolîna Dîroka Kurdistanê, Perwerdeya Zimanê Kurdî, Perwerdeya Zanîn û Sîyasî, Weşana Malper û TV yên Kurdistane. Tev maf parastî ne. Weşandin:: 2003-05-05 (2217 car hat xwendin) [ Vegere ] | PRINTER |
Ev malper, herî bash, bi Avant Browser, tê xuyakirin...
Download !!! 
