22.04.1898 — 22.04.2015, Salvegera, 117 Saliya Rojnamevaniya Kurdī, Ya Bi Navź Kurdistan Pīroz be !
Partīya Demokrat a Kurdistan — Xoybun
P D K — XOYBUN
22.04.1898 — 22.04.2015
Ez, li ser navź Malpera ; www.pdk-xoybun.com ź, www.xoybun.com ź ū li ser navź Partīya Demokrat a Kurdistan — Xoybun ( P D K — XOYBUN ) ź, Salvegera, 117 Saliya, Rojnamevaniya Kurdī, Ya Bi Navź Kurdistan, bi Dilekī germ, Pīroz dikim. Di dīroka Kurdistanź da, kesźn Kurdistanī, herdem, di warź Rewženbīrī da, xizmetźn curbecur kirine ū di rźyź ya Kurdewarī da, Žehīd bune... Žehīdźn Kurdistanź, yźn berīya vź demź ū yźn hetanź īro, bi bīr tīnim ū tevkujīnźn, li hemberź Kurda, li Kurdistanź ū yźn li dervayź Kurdistanź buye, hemuyan, Žermezar dikim...
Kurdistanīyźn Hźja : Rojnameya yekem ya di dīroka Kurdistanź de, di 22’yź Avrźla (Nīsana) sala 1898’an de, ji aliyź hźla Mīqtad Bedirxan ū Celadet Elī Bedirxan ve li Qahīreyź, li paytexta Misirź hate wežandin...
Pižtī zexta Osmaniyan a li ser Misrź, Rojnameya Kurdistanź ji neēarī gelek cih guherandin. Bedirxaniyan wežandina rojnameya Kurdistanź li hin welat ū deverźn Ewrūpayź, mīna Cenewre, London ū Folkstonź domandin. Pižtī Mīdhed Bedirxan Beg, Evdirehman Bedirxan Beg xwe da bin barź derxistina rojnameyź, di 47 meh ū 22 rojan de, li sirgūnź di rewžeke dijwar de 31 hejmar hatine wežandin.
Hejmarźn ji 1’ź ta 5’an li Qahīreyź, ji ya 6’an ta 9’an li bajarź Cenewreya Swīsreyź, ji ya 20’an ta 23’yan li Qahīreyź, hejmara 24’an li Londonź, ji 25’an ta 29’an li Folkistona Bažūrź Īngilīstanź ū ji hejmara 30’yī ta 31’ź li Cenewreyź hatine wežandin.
13 Nīsan 1909 Rojnameya "Kurdistan" ji aliyź Osmaniyan ve hate girtin.
117 Saliya Rojnamevaniya Kurdī, Ya Bi Navź Kurdistan Pīroz be !
Rojnameya yekem ya di dīroka Kurdistanź de, di 22’yź Avrźla (Nīsana) sala 1898’an de, ji aliyź hźla Mīqtad Bedirxan ū Celadet Elī Bedirxan ve li Qahīreyź, li paytexta Misirź hate wežandin.
Bi minasebeta 117 saliya rojnamevaniya kurdī ū salvegera derketina hejmara yekź ya rojnameya KURDISTAN-ź, ku ew destpźka xebata qelem ū hīmź projeya rewženbīriya neteweya me tź bibīrkirin ū qebūl kirin. Ez ji dil, pīrozbahiyźn germ pźkźžī tevaya rojnamevanźn Kurdistanź dikim ū hźvīya serketina ji bo wan dixwazim.
Hźvī dikim, rewžembīr, ronekbīr ū ronamevanźn Kurd li Kurdistanź ū li dervayź Kurdistanź bi Pźnusźn ( Qelemźn ) xwe yźn rengīn, dītin ū nźrīnźn curbe cur, berjewendī, armanc ū ragihandina kurdī ber bi ragehandineke armancdar ve bibe.
Ez hźvīdarim ku mesaja xebata rojnamevaniya kurdī, bi rengekī žaristanī ū bi berēavkirina qeyde ū pirensīpźn rojnamevanī encam bidin. Disa ez hźvīdarim ku rewžembīr, ronekbīr ū ronamevanźn Kurd li Kurdistanź ū li dervayź Kurdistanź, rola xwe ya bi bandor weke deshilata ēarź di avakirina civakekī medenī ū raya gižtī de bi lehīze.
Tenź rewžembīr, ronekbīr ū ronamevanźn Kurd, li Kurdistanź ū li dervayź Kurdistanź dikare, kźmasīyźn di nava civaka Kurda jī destnīžan ū ēareser bike.
Hewceye rewžembīr, ronekbīr ū ronamevanźn Kurd, bi hīsźn Kurdewarī li Kurdistanź ū li dervayź Kurdistanź, di xizmeta gelź me, yźn curbe curda da be.
Ez careke din hźvīya serfirazī yź ū pźžveēūnź, ji bo rewžembīr, ronekbīr ū ronamevanźn Kurd dixwazim. Kźyfxwaž ū serbilindīm bu xwediyźn van qeleman, mil bi mil bi pźžmergeyźn dilźr ū qehremanra xebat kirine. Hźvīme hemī qelemźn azad ū qelemžorźn Kurdistanź jī her di xizmeta berjewendīya netewa Kurda be.
Kurdistan, rojnameyik sala 1898źde Qahīre, hźla Mīqtad Bedirxan ū Celadet Elī Bedirxan derketiye. Kurdistan rojnameya yekemīn bi kurdī bū.
Rojnameya KURDISTANŹ di 22’yź Avrźla ( Nīsana ) sala 1898’an de, ji aliyź Mīqdad Mīdhed Bedirxan ve li Qahīreyź, li paytexta Misirź hate wežandin. Destpźka wežandina Rojnameya Kurdistanź, mīna xebateke neteweyī ū rewženbīrī tź nirxandin.
Pižtī žoreža 1789’an a Fransayź, raman ū giyana netewayetī li seranserź welatźn Ewrūpayź belav bū. Di nav demeke kin de, ev raman mīna lehiyekź li cīhanź belav bū ū bźguman ku Īmparatoriya Osmanī ū gelźn ku di bin desthilatdariya wan de dijiyan, mīna ereb, alban ( arnawid ), bulxar ū tirk bi xwe jī ketine ber vź lehiyź.
Pižtī tźkēūna Serhildana Bedirxaniyan a sala 1847’an, Dewleta Osmanī malbata Bedirxaniyan sirgūnī Qahīreya paytexta Misirź dike. Mīqdad Mīdhed Bedirxan beg li wir dest ji kar ū xebatźn netewayetī bernade ū xebatźn xwe yźn rewženbīrī didomīne. Rojnamegeriya kurdī jī cara yekem bi van xebatźn Mīdhed Beg ū wežandina Rojanameya Kurdistanź, dest pź dike.
Ev rojnameya yekem e di dīroka Kurdistanź de. Her wiha, gelź kurd wź demź hem ji aliyź fīzīkī, hem ji aliyź ēandī ū ramanī, hem jī di warź ziman ū gelek aliyźn din de tźkožīna man ū nemanź dida, li hemberī źrīž, zilm ū zordariya desthilatdaran. Taybetī ū grīngiyeke din a mezin a rojnameya Kurdistanź jī ev bū ku, di demeke wiha de hate wežandin. Lewre pźdiviyeke mezin a gelź kurd bi danūstendin, nūēe, ragihandin ū bi ēand ū hunera xwe, bi zimanź xwe hebū.
Rewženbīr ū mīrź mezin ź gelź kurd Mīqdad Mīdhad Bedirxan ev valahī dīt ū bi ked ū kespeke bźhempa ev valahī bi wežandina rojnameya Kurdistanź dagirt ū pź re jī bū destpźkek, bū dīrokeke giranbiha.
Mīqdad Mīdhed Bedirxan, bi xwe sedema wežandina rojnameyź wiha tīne zimźn : ”Li dinyayź ēiqas Misilman hene di gund ū bajarźn hemiyan de dibistan ū rojname hene. Būyerźn li dinyayź diqewimin di van rojnameyan de tźn nivīsīn. Lź mixabin Kurd ji rojnameyekź bź par in ū nizanin di dinyayź de ēi diqewime, cīranź wan Mosqof ēawa ye dź ēi bike. Loma di riya Xwedź de min ev rojnama ha nivīsī. Bi īzna Xwedź Teala ji niha pź ve di her panzdeh rojan de ezź rojnameyekź binivīsim. Min navź wź kiriye KURDISTAN. Di vź rojnameyź de ezź qala qenciya zanyariyź ū tźgihīžtinź bikim; li ku derź mirov fźr dibe, li ku derź xwendingeh ū dibistanźn qenc hene, ezź nīžanī kurdan bidim; li ku derź ēi žer dibe, dewletźn mezin ēi dikin, ēawa žer dikin, tīcaretź ēawa dikin; ezź qala hemūyan bikim."
Mīqdad Mīdhed Bedirxan di sergotara yekem a rojnameya KURDISTAN’ź de li ser rewža aborī ū civakī ya gelź kurd jī radiweste.
Pižtī zexta Osmaniyan a li ser Misrź, Rojnameya Kurdistanź ji neēarī gelek cih guherandin. Bedirxaniyan wežandina rojnameya Kurdistanź li hin welat ū deverźn Ewrūpayź, mīna Cenewre, London ū Folkstonź domandin. Pižtī Mīdhed Bedirxan Beg, Evdirehman Bedirxan Beg xwe da bin barź derxistina rojnameyź, di 47 meh ū 22 rojan de, li sirgūnź di rewžeke dijwar de 31 hejmar hatine wežandin.
Hejmarźn ji 1’ź ta 5’an li Qahīreyź, ji ya 6’an ta 9’an li bajarź Cenewreya Swīsreyź, ji ya 20’an ta 23’yan li Qahīreyź, hejmara 24’an li Londonź, ji 25’an ta 29’an li Folkistona Bažūrź Īngilīstanź ū ji hejmara 30’yī ta 31’ź li Cenewreyź hatine wežandin.
13 Nīsan 1909 Rojnameya "Kurdistan" ji aliyź Osmaniyan ve hate girtin.
Faīk Būcak, ne tenź siyasetmedar bū. Helbestvan jī bū. Di hemū helbestźn xwe de bang li xort ū keēźn Kurd dikir. Hźviya wī xort būn. Helbesta xwe ya navdar “Sonda Mirinź“ ji bo xorten ku canź xwe yź ezīz ji bo welat feda dikin, li zīndanan jiyana xwe ji dest didin nivīsandi bū.
Faīk Būcak, dema ku helbestźn xwe dinivīsand wź demź žert ū īmkanźn īro weke īro tune būn. Mirov nikarībū tižtźn nivīsandī bi xwe re bigerīne. Faīk Būcak helbestźn xwe źvarź bi dost ū hevalźn xwe didan jiberkirin ū digot ”qīza xalź min, van helbestan baž jiber bike, rojekź ku ez canź xwe ji dest bidim bela ev helbest wenda nebin. Berī žehadeta wī dostekī helbestźn wī bi dengź wī di kasźtekź de tomar kiribūn.
Yarź bixun e sitranź dīlanź.
Dilź min birīn e lź dilovanź.
Min dil da te bejn zirava halanź.
Hey endam bi vejīnī wer e xoybun.
Ji ēīya ū dežt nalin tź ax yarź.
Boy te dilź min jan da birīndarź.
Li warź me derman gulź baharź.
Hey endam bi vejīnī ver e xoybun.
Mezra botan warź mīr ū mīrekź.
Mem got, em nevin ēīroka dīrokź.
Tarīya zīndan ronīk e jīrekź.
Hey endam bi vejīnī ver e xoybun.
Kanź mezra botan xwazil bi berź.
Mem ēubu warź Zīna evīndarź.
Fesadź wan bu sebebź kederź.
Hey endam bi vejīnī ver e xoybun.
Sź Ehmed ū Xecź ēu ser zozanź.
Wekź kevok bu li ēīyay Sīpanź.
Xezal xun berda ser bejn ū fīstanź.
Hey endam bi vejīnī ver e xoybun.
Zarok roda ēu ji ber žīpa avź.
Hilanīy e dengź žīna dźw bavź.
Bīr anī Helepēź dil bu wek ževź.
Hey endam bi vejīnī ver e xoybun.
Neyar hat boy qirkirina Dźsimź.
Hovītī kirin li Muž ū Amedź.
Xun rijandin li Zīlan ū Qoēgīrź.
Hey endam bi vejīnī ver e xoybun.
Boy Kurdistan li ber gule baranź.
Hunandīy e vejīnī ū xoybunź.
Boy Partī Demokrat a Kurdistanź.
Hey endam bi vejīnī wer e xoybun.
Hun Dizanin !
Ji Yźzdanź Dilovan,
Dīyarī Bihužte...
Ew der Kurdistane...
Ava Bihužtź...
Kanīya Zemzemź...
Hebuna li bin Axź...
Zźrź Zer ū Ava Rež...
Kakilźn, Gūz ū Tūyan...
Darźn Rezan ū hwd...
Li Welatź Kurdistane...
Kaniya Neftź, Diherike Cīhanź...
Ēavźn birēīyan, Zur bu...
Ewrź rež, li ser Kurda, rźz bu...
Terorīstźn, bi Cilźn Rež, har bu...
Amerīka ū Ewropa, Hevkar bu...
Pźžmerge, bi Top ū Tifingan, ra bu...
Barzanī, bź xew ma ū Tekožer bu...
Emź, bi avakirina Kurdistan a mezin, dagirkerźn Kurdistan ź, ji ser axa Kurdistan ź, bavźjin der ū dawī li Saltanat ū Heytehola wan bīnin. Emź, komarźn wan, hilžīnin ū desthilatīyźn wanźn gemar, bikin tarītī ya dīrokź...
Xužk ū Bira yźn Hźja !
Ji boy ažītīya Cīhanź, hewceye em, dawī li žež devletźn īro, -Tirkiye, 2-Īran, 3-Żraq ū Kuweyt ź, 4-Surīye, 5-Azarbeycan ū 6-Lūbnanź '', bīnin, Ēend Welatźn Gelźn Arī lź dijīn tevź Nexžź Kurdistan ź bikin ū wekź Īmparatorī ya Medya yź, Kurdistan mezin, ēź bikin. Ū pažź jī, emź Kurdistana Piroz, bikin Kele ya Demokrasī yź...
Di vī pirojź da, Nexižź Kurdistana mezin, digīhī je, Ewropa yź. Hewceye, her Kurdźn, bi xīret ū mźrxas, beždarź, ramana, Kurdistan a mezin be.
Em hźvīnin, partī ū rźxistinźn Kurdistan ź, dest bavźjin, piroje ya Kurdistanek Federe, ya wekź Almanya yź. Ango, li her pźnc perēeyźn Kurdistan ź rista ( sīstema ) Federe, pźk were. Dibź Kurd, bi dagirkerźn Kurdistan ź ra ne, Kurd, bi hevra, devletek Federal, pźk bīne.
Em hźvīnin, zaravayźn Kurdī, Loranī, Goranī, Soranī, Kurmancī, Hewramī, Zazakī ū hwd, di Kurdistanek Federe da xurt ū gež bive...
• Ez, li ser navź Malpera ; www.pdk-xoybun.com ź, www.xoybun.com ź ū li ser navź Partīya Demokrat a Kurdistan - Xoybun ź, bang li kevnežopźn PDK ya 1965 ź ū bang li kesźn Kurdistanī dikim, beždarź PDK-XOYBUN ź bin, em bi hevra, axa Kurdistana pīroz rizgar bikin...
• Dubare, bang li kevnežopźn PDK ya 1965 ź ū li her kesźn Welatparźz ū Kurdistanī dikim, bi endamtī, bežardarź PDK - XOYBUN'ź bin, Partīya xwa ya PDK ź, xurt ū zindī bikin. PDK - XOYBUN, berdewama PDK ya 1965'a ye ū dixwaze, bi zindībuna PDK ź ra, bi avakirina Kurdistana mezin, ruhź Žehīdźn Kurdistan ź, žad bike...
• Ez hźvīmim, partī ū rźxistinźn Kurdistan ź, dest bavźjin, piroje ya Kurdistanek Federe, ya wekź Almanya yź. Ango, li her perēe'yźn (Herem'źn) Kurdistan ź, rista ( sīstema ) Federe, pźk were. Dibź Kurd, bi dagirkerźn Kurdistan ź ra ne, Kurd, bi hevra, devletek Federal, pźk bīne.
• Disa, hźvīmim, zaravayźn Kurdī, Loranī, Goranī, Soranī, Kurmancī, Hewramī, Zazakī ū hwd, di Kurdistanek Yekgirtī ū Federe da, xurt ū gež, bive...
• Ez amademe, bi welatźn Emperyal ra, Peymanek pźk bīnim... Di vī peymanź da, 500 sal, berjewendīya welatźn Emperyal, hebe ū Kurdistan jī, heta hetayź, azad be...
• Eger, welaten Emperyal, ji bo avakirina, Kurdistana Mezin, alīkarī bide me, wź demź, emź jī, 500 sal, qezenca, ser-erd ź ū bin-erd ź, Kurdistanź, ji % 50 yź, bidin wan, welatźn hevkarźn xwe ū emź, 500 sal, Lula Neftź jī, ji wan, welatźn hevkarźn xwe ra, vekin... Emź, ji bo parastina Kurdistanź, ji Artźža Kurdistanź ra, 80 Mīlyon, Dabanēe, Tifing'źn herź Moderin, Rokźt'źn, Antī-Panzer ū Fūze'yźn, Antī-Tīyare ū hwd, ji wan, welatźn hevkarźn xwe, bikirin...
Kengź Kurdekī Were Kužtin, Hun Jī Sź Zarokan Ēźkin ! . .
Gelź Xužk ū birayźn Kurd, neyarźn Kurda ū dagirkerźn Kurdistanź bi sed salane, Bira, Bav, ū Xužkźn me Kurda bi žiklźn curbecur dikujin. Dibź em dev ji tolhildanź bernedin. Ango hewceye em mafźn xwayź Tol Hildanź bikar bīnin.
Gelź Xužk ū birayźn Kurd, dema neyarźn Kurda ū dagirkerźn Kurdistanź, Kurdekī kužt, hun jī bi cengawerī tol hilanīn ( heyf hilanīn ) bigirin.
Gelź Xužk ū birayźn Kurd, kengź Kurdekī bi destź neyarźn netewa Kurd were kužtin, hun jī, di žuna wī kesź žehīd da, sź zarokan ēźkin !...
Gelź Xužk ū birayźn Kurd, dema hun nu dizewicin, an cźvī an jī sźber zarok bīnin dinź !...
Gelź birayźn Kurdźn li Kurdistan ź ū Kurdźn li seranserź Cīhanź, hetanź sala 2113 yź, ango hetanź sed salź kī, bi kźmasī, sź an jī ēar Jin bīnin, ango sź caran an jī ēar caran bizewicin, bila jimara Kurda, li Kurdistanź ū li seranserź cīhanź, zźde be. Dakū em, bikaribin, li hemberź dagirkerźn Kurdistan ź, xwe biparezin ū em li hemberź Teknolojī ya īro wenda nebin !...
Yarź bixun e sitranź dīlanź.
Dilź min birīn e lź dilovanź.
Min dil da te bejn zirava halanź.
Hey endam bi vejīnī wer e xoybun.
Ji ēīya ū dežt nalin tź ax yarź.
Boy te dilź min jan da birīndarź.
Li warź me derman gulź baharź.
Hey endam bi vejīnī ver e xoybun.
Mezra botan warź mīr ū mīrekź.
Mem got, em nevin ēīroka dīrokź.
Tarīya zīndan ronīk e jīrekź.
Hey endam bi vejīnī ver e xoybun.
Kanź mezra botan xwazil bi berź.
Mem ēubu warź Zīna evīndarź.
Fesadź wan bu sebebź kederź.
Hey endam bi vejīnī ver e xoybun.
Sź Ehmed ū Xecź ēu ser zozanź.
Wekź kevok bu li ēīyay Sīpanź.
Xezal xun berda ser bejn ū fīstanź.
Hey endam bi vejīnī ver e xoybun.
Zarok roda ēu ji ber žīpa avź.
Hilanīy e dengź žīna dźw bavź.
Bīr anī Helepēź dil bu wek ževź.
Hey endam bi vejīnī ver e xoybun.
Neyar hat boy qirkirina Dźrsim ź.
Hovītī kirin li Muž ū Amed ź.
Xun rijandin li Zīlan ū Qoēgīr ź.
Hey endam bi vejīnī ver e xoybun.
Boy Kurdistan li ber gule baran ź .
Hunandīy e vejīnī ū xoybun ź.
Boy Partī Demokrat a Kurdistan ź.
Hey endam bi vejīnī wer e xoybun.
Hezar salź, Dagirkerźn Kurdistan ź, Bav ū Kalź me, bi žiklźn Curbe-cur kužtine. Dema em, Kurdistana mezin, ēź nekin, ewźn hīna, Hezar salźn din jī, me ū Zarokźn me, bi žiklźn Curbe-cur, bikujin. Divź em, dawī li žež devletźn īro, ''1-Tirkiye, 2-Īran, 3-Żraq ū Kuweyt ź, 4-Surīye, 5-Azarbeycan ū 6-Lūbnanź '', bīnin Ēend Welatźn Gelźn Arī lź dijīn, tevź Nexžź Kurdistan ź bikin ū wekź Īmparatorī ya Medya yź, Kurdistan mezin, ēź bikin. Ū pažź jī, emź Kurdistana Piroz, bikin Kele ya Demokrasī yź...