JI BO GELÊ KURD: LÊKOLÎN LI SER DÎROKA KURD Û KURDISTAN
JI BO GELÊ KURD: LÊKOLÎN LI SER DÎROKA KURD Û KURDISTAN
Ali Cahit Kýraç
Demekî em MED bun xudîyê ked û emega xwabun. Me ji xwara cengawerî dikir. Lê îro ji me hinek kes ji xelkêra hêjan e. Çima...? Tev dîrokvanê cihanê dizan e pêþîya dîrokê, ji mera hatîy e gotin ´´Kürtî´´ û ´´Gutî´´ em bi navê van eþîretan mezin bunin gel û milletê Kurd çê buye. 2 hezar sal berîya Mîlladê, li rextê rojhilata Asya piçuk me devlet çê kirinin û jimara me gîþtîy e ber Hîndîstanê.
10 hezar sal berîya Milladê ji ber koçberîyê mezin, ji Iskandînavya´y heta baþurê û li baþurê rojhilatê bela bunin. Em qetekî ji irqên Hînt-Avrupay (Arî) û Kurdin. Milletê Kurd bi koçberî ji Qafqasyê derbas bunin hatinin çîyay Araratê li dora xwa cih bunin. Kurdên îro berîya dîrokê bi navên Kürtî û Gutî du eþîretê mezin gîþtinin rojhilatê behra Hazar´ê li rojhilatê ber Hîndîstanê cih bunin. Disa van eþîrên mezin, gîþtinin baþurê körfeza Basra´y û çunin heta behra Umman. Li rojhilata Behra Reþ li du bajêrê mezin hukumdarîya eþîrên Kurda hebu. Berîya Mîlladê sala 302 da hukumdarê Ruma Mîthîrîdates Qiral´lîya Pontos´ê çê kir. Gava Rumê Pontos xurt bun, li Kafkasya baþurê- rojhilata Behra Reþ bi þerên mezin ji destê Kurdan girtin. Barbar Fatîh Sultan Mehmet Han 1461´da dawî li vî Qirallî tîyê anî û kir kolonîya xwa. Dîrok divê 4 hezar sal berîya Milladê Kurd li wî welatê mezin cih buvun. Heta wexta koledarîya Iskenderê mezin jî hukumdarîya Kürtî û Gutî´ya li ven dera hebuy e. Wî demê ziman Kudî buy e û ol (dîn) ê Zerduþtî û Yezîdî buy e.
Qenderêku dîrok dibêj e nawê Qiralên Kurda ê berê TOSA, û bi nawê din DîYAKOS bu. Dîyakos, 1808 sal berîya Millad ê li bajêrê Behl û li dora wî hukumetek çê kiriy e û di li ser wî hukumetê Padîþah buy e. Berîya Mîlladê di sedsalê 9 da Keykubat, çiqas Kurd hebuy e anîy e ba hev Imparatorliða Med çê kirîy e. Disa 612 sal berîya Mîlladê nebîyê (tornê) Keykubat, pîyay hêja Keyaksar -bi navê din Hohîster-, hukumeta Asurîya hilþandîye û paytextê wan girtîye destê xwa.
Tevanîya Gutî´ya; bi navê Subarî, Hurî, Lolo û Kasî çar eþîret bunin. Eþîra Subarî ya li Ararat ê, li Toros´sê, li Hember- Toros´sê, ji Iskenderunê bigir e berberê Behra-Sipî hetanê xilasîya bajêrê Fenîke, li Bakurê Surîyê (Baþurê Puçuk) da, bi navê Mîtan, Neyrî, Haltî û Muskî çend hukumet ava kirin e. Hukumeta li Torosê bi navê Muskî ji sed salê berjortir jîyay e. Di alîyên Yunanî´yanda êriþ hatiy e û hilþîyay e vê derê buy e kolonîya Yunan´a. Memê Alan ji bajêrêk kevnare û pêþîya wan ji Alanya´y e. Alanya bajêrê Kurda buy e. Mem lawê Mîrekî Kurd buy e. Çaða Alanya ketîye destê Yunanî ya malbata kalikê Memê Alan bunin koçber hatinin Iskenderunê. Bi navên îra Samandaði wî wextê bajêrên herê mezin û dema her çar hukumetên Kurdan da wekê paytextekî navîn buy e. Û jimara merovên têda dijîya
9 milyon buy e.
Mitanî´yan 16dê sedsalên berîya Milladê da hukumeta xwa xurt çê kiribun. Mîtanî´yen leheng û þervan, li hember Hîtît´îya û li hember Fîravunên Misirî´yan bi sed salan þer kiribun.Dawîyê da bi Fîravunara li hev hatin çê kirin. Ji li vî li hevhatinê þunda 1405 sed salên ji berîya Mîla dê, Firavunê Misirê, tornê padîþahê Totmsmîtanê yanê keça Vatamanra zewicî. Ji vîzevacê, Fîravun Amamotîs´ê 3´ yan hat dunyay. Wî Fravun jî bi prenseseki Kurd ra zevac çê kiriribu. Navê wî prensesê jî Dîlehepa bu. Eynî Fravun dawîya umrê xwada disa bi prensesekî Kurd ra zevicîbu. Nawê wî prensesê jî Totohepa bu. Totohepa di dirokêda bi nawê Nefertîtî pir bi qedir û qiymet bivu.
Hurî´yan li ber, berê Dîcle, Firat ê û li bakurê Amed´ê (Dîyarbekîr) bun. Hurî´yan 2000 sal ji berîya Milladê da bi navên sazîyên Mîrtî (prenseslikler) hukumet çêkiribun. Wan hukumeta wî çaðê alîyê wanê hukukî medenîyetê pir zexm bu û hukumdarîya wan hukumeta 2000 sal bivu.
Lolo û Kasî´yan jî çîyay Araratê û Zagros ê derbas bun. Ber,berê Dîclê pîya bun alîyê baþurê. Li vendera 2000 sal berîya Milladê bi navên Üllam, Þomîr, û Akad´a sê devletên mezin hebun. Lolo´yîa û Kasî´yîyan bi navên Ullam, Þomîr, Akad´an ra þer kirin, çend sal þunda van devleta ji holê rakirin. Paytextê wan Soz, Lakos û Babîl´ê xistin destê xwa. Ji wur þunda bi nawê KURDîVAN devletek çê kirin û li Babîlê 700 sal hukumdarî kirin. Wan demanda milletê Armenî jî li Yunanîstanê di mintiqa Taselya da bi cîh bun. Ango Kurda çîyay Zagros û Araratê tevê ber, berê Behra Sipî xistinin destê xwa devletê pir mezin çê kirinin û 35 sed sal þunda Armenî hatinin ven dera.
Lêkolînê ilmî dibêj e bi angora gotinên dîroka Merduh tê gotin, li Asya Piçuk êku devletê herê ewil çê kirinin Kurdin û milletên herê kevnarenin. Di dîrokêda Imparatorluða bi navê Med hatîy e çê kirin. Iro Kurd ew bixwanin…
Di Kîtabên (Nîvîsên) devletên Asurî´da navên Gutî û Kurdan di þerên hember Asurî´yanda navên eþîrên Med- Kurd bi tespît ji hev cihê tên gotýn.
Ji Armenî´yan çend nivîskarên dîrokê gotinên Kürdîyan, Kürtîk, Mar, Med û Kurd wekê hev di manekîda gotinin. Di sed salên 8´da nivîskarên dîrokê Vartan, di nivîsên xwada dêla navên Med´da navê Kurd nivisinday e. Dîrokvan Hartom, salên Mîlladî 1316´da pirtukekî dîrokê nivisandîy e û dinivîsê xwada gotiy e Med bi xwa Kurdin. Nivîskar, Istirabon di nivîsên xwada ji Kurdara ´´Gutî´´ gotîy e. Û nivîskara giþtikê gotiy e meru nikari ser veqetindina Med´a û Kurd´an gotina bivêji. Ji Iranê Dr. Ikbal, di purtuka xwa bi nawê Dîroka Iran´a Kevn da nivisandiy e ´´Med û Kurd´´ ji hevin…Prof. Zaîs, jî di purtukê xwa da gotîy e ´´Med bi xwa ji eþîrêtê Kurda buy´ e. Müþîrüddevle bi navê ´´Iran Bostan´´ pituka dîrokê nivisandiy e. Û gotîy e ´´Milletên Med bi zimanê Kurdê îro qise kirin e.
Devleta Tirka di sala 1965 da bi zimanê Fransizî bi navê li ´´Tirkîyê Turîzm´´ pirtukek derxistîy e. Gotiy e bajêrê Dîyarbekir bajêrekî kevnarey e çaxtê hatiy e çêkirin nay zanîn. Û gotiy e alîyê kultir û medenîyetêda bajêreký herê kevn e. Navê bajêr Amed bu û xudîyê bajêr Hurî´yan bun. Hurî´yan berîya Milladê salên 4000´da hetan salên 200´a li bajêrên Amedê Mîr´liðê (prens liðê) puçuk çê kiribun…
Hurî´ya, Subarî´yan tev hev ji irqekînin. Berîya 2000 sal hukumdariya Huri´ya kêm bu û ji ber vî yekê, bun du qet. Ji vana yek Mîtanî bun. Mîtanîyan bi hêzekî xurt bela bun. Ji berîya Mîlladê salan 1750´da hetan salên 1350´ya xwa hunandin û Imparatorî yekî
mezin çê kirin.
Hezretî Merduh li Tahranê di esera bi navê Tarîh-î Merduh ´ê di pelên 22, 26, 66´da aha gotiy e. ´´Bi angora pir esera tê gotin, eþîrên Lolo, Gutî, Kasî û Hurî bi van navên rengîn Kurdê Çîyay Zagrosê´nin. Van eþîrana bi devletên Sümer, Elam û Akad´ra jîyanin. Yek cara jî bi hevra þerê giran kirinin. Di van wextan da ango 4000 sal berîya Mîlladê ji hukumetên Kildanî û Asurî tiþtek nay qisedan´´. Nivîskarên Kurda rehmetlî Emîn Zekî Bey bi navên pirtuka xwa Tarîh-î Kurd û Kurdistan´da ji bo erdê Kurdistan aha gotiy e.´´Li rojava û bakurê Iskenderun û dora Behra Sipî despê dik e Li alîyê bakur-rojhilat Maraþ, Elbîstan, Akçadað, Hekîmhan, û heta Haruk´a diç e û li Navîna-Anatolia di bajêrê Sivasê da derbas dib e. Li alîyê rojhilatê di bajêrên Bayburt, û Erzurumê´da derbas dib e. Li alîyê baþurê Kafkasya dîgêji bajêrên Kars. Û li viran ber bi baþurê- rojhilat´da ber biberê diç e hinda Iran´ê. Li vir jî li baþurê Gola Urmîyê despê dik e û disa baþurê îran zeft dik e li alîyê baþurê - rojhilat diç e mintiqa, Hamedan -Ekbenyan û Bahtîyarî´yê vê derê jî digiri nav xwa diçi pîya dib e bakurê-rojhilat da Körfeza Fasê. Van xetana sinirê Kurdistanê alîyê rojava, bakur û rojhilat nîþan did e. Alîkîjî ji Iskenderunê þunda ji baþurê-rojhilatêda despê diki ev xet diç e Surîyê ji nîzîkê Helepê da despêdiki hetanê Çîyay Kurd digiri nav xwa. Paþê li alîyê baþur diç e Iraqê bajêrê Musul û Kerkuk digiri nav xwa. Li virjî bi xetekî diç e rojhilate û ji Musul þunda berbi baþurê -rojhilat´a ji Tekrît û Sehrîbanîyê derbas dibi û ji mintiqa Huzîstan diç e. Mintiqa rojhilatê berdid e . Li alîyê Benderdilin´ê digêji körfeza Fas´ê. Ev xetajî alîyê rojhilat û baþurê Kurdistan´ê niþan did e.´´
Bi angorê hinek nivîskarê dirokê tê gotin li Anatolîa, navîn di bajêrê Enqerê da eþîrên ´´Kurtî û Gutî´´hukumdarî kirinin. Li her derê vî bajêrê rezên tieîyên reþ danînin, ji ber tirîyên reþ, navê bajêr kirinin Enqere. Iro ev bajêr paytextê Tirkay e.
Min vî nivisa xwa bi piranî, ji pirtuka Doza Kurdistan girt. Nivîskarê pirtukê Kedrî Cemîl Paþa´ye. Ji berku wek gelek Kurda Kadrî Cemîl Paþa jî, ji bo Kurdistan kar û xizmeten mezin kirini bi hurmet, þan û þeref wan bir tînim.
Ji bona dîroka Kurdistan, bi pir partî, sazî, rêxistin, tevê bi þehsiyetanra hevdîtin û lêkolînê me
berdewam e. Ji van xebatê me þunda emê dîroka Kurdistan ê peyder pey bi weþînin.
27.11.02
alicahitkirac@yahoo.de mirezdin@hotmail.com PDK Slide Show 9 : http://www.pdk-xoybun.com/images/alicahitkirac_pdk.htm
PDK Slide Show 10 : http://www.pdk-xoybun.com/images/xoybun12.html
http://www.xoybun.com/extra/slide/Unbenannt-2.swf
http://www.xoybun.com/gallery/albums/PDK-XOYBUN/Nexise_Kurdistana_Piroz_xv1.jpg
http://www.xoybun.com/gallery/albums/PDK-XOYBUN/Nexise_Kurdistana_Piroz_xv2.jpg
* * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * *
Kürd ulusu için araþtirma : Tarihte Ýlk Kürtler
Ali Cahit Kýraç
Bir zamanlar biz Kürtler Med Imparatorluðuna sahipken emeðimizin, zenginliklerimizin ve ülkemizin sahibiydik. O zamanlar kendimiz için savaþýyorduk. Ama bugünkü bazý Kürtler ülkemiz Kurdýstan´ýn sömürgecilerinin emrinde amadeler. Neden...? Hiçmi atalarýmýzýn onurlu tarihinden utanmiyorlar.? Tüm dünya tarihçileri biliyorki, tarihten evelki dönemlerde baþlayýp bugünkü kimliðini belirten ´´Kürti´´ ve ´´Guti´´ kabilelerinin (aþiretlerinin) geliþmesi ve büyümesiylen Kürt milleti oluþmuþtur. Kürtler Milattan 2 bin yýl önce Küçük Asya´nýn doðu yamaçlarýnda devlet kurarak nüfuslarýnýn doðuda Hindistan sýnýrýna, güneyde Basra Körfezi´ne ve Umman Denizi´ne kadar giderek, uzamýþ olduðunu tarihten öðreniyoruz.
Doðulu ve batýlý tarih bilginlerine göre; Milattan yaklaþýk 10 bin yýl önce olan genel bir göç esnasýn da Iskandinavya´dan güneye ve güneydoðuya daðýlmýþlar. Kürtler Hint-Avrupai (Ari) ýrkýnýn bir parçasýdýr. Kürtler savaþ ve benzeri nedenlerden dolayý göçerek Kafkasya´yý geçip Ararat Daðý´na gelip geniþ bir bölgeye yerleþmiþlerdi. Kürti ve Guti isimleriyle iki büyük kabile (aþiret) durumunda olan bu Kürtler´den Gutiler, doðu Hazar Denizi´ne doðru giderek doðuda Hindistan sýnýrýna, güney de Basra Körfezi´ne ve Umman Denizi´ne kadar yayýlmýþlar. Unutmýyalým Kara Denizin doðusun daki iki büyük þehirinden sonra üçüncü þehirin bir kýsmýný kapsýyan Kürt kabilelerinin (aþiretlerinin) yönetimi vardý. Milattan önce 302´de Rum hükümdarý Mithiridates Pontos Kýrallýðýný kurdu. Kýsa bir sürede güçlenen Pontos Kýrallýðý Doðu Karadenizdeki Kürt hükümdarlýðýna karþý büyük savaþlar vererek topraklarýný iþgal etiler. Ancak Moðol ve Selçuklulardan sonra oluþan Barbar Osmanlý´nýn
Vampiri, Fatih Sultan Mehmet Han 1461´de Rum Pontos Kýrallýðýný sona erdirerek, diðer sömürge leri olduðu topraklarýna kattý. Kürtlerin ülkesinin haritasi 4 denize yetiþtiðini tüm açýklýðýylan tarih bize bildiyor. Milattan 4 bin yýl önce Kürtler, bu büyük memlekete yerleþmiþlerdi. Büyük Iskender´ ýn Asya fetihi sýralarýnda bu geniþ ülkenin sahibiydiler. O tarihlerde bu geniþ ülkenin, konuþulan genel dili Kürtçe, egemen olan dinide Zerduþti-Yezidi diniydi.
Tarihin söylediði kadarýyla ilk Kürt padiþahýnýn adý Tosa, diðer adýyla Diyakos´tu. Diyakos, Milattan 1808 yýl önce Behl þehrinde ve cývarlarýnda kurmuþ olduðu hukumete padiþahlýk etmiþti. Milattan önce 9. yüzyýlda Keykubat, bütün Kürtler´i birleþtirip bir araya getirerek, büyük bir Med Imparator luðu kurmuþtu. Tekrar Milattan 612 yýl önce Keykubad´ýn torunu olan Kayaksar diðer adýyla Hohister, Asur hükümetini yýkarak Asurlarýn baþkenti olan Ninova´yý egemenliðine almýþtý.
Tüm Gutiler ; Subari, Huri, Lolo, ve Kasi adlarýyla dört kabiliye (aþirete) ayrýlmýþlardýr. Subari
kabilesi (aþireti) Ararat´a, Toros´ta, Anti-Torosta ve Akdeniz kiyisinda bulunan Iskenderun þehirinden sonra sahil boyuca Fenike þehirinin bitimine kadar varlýklarýný sürdürmüþler. Bu varlýk, Kurdistan´ýn Küçük Güneyinde ´´Kuzey Suruye´´ Mitan, Neyri, Halti ve Muski isimleriylen çeþitli hükümetler kurmuþlar. Toroslarda kurulan Muþki hükumeti varlýðýný yüzyýldan fazla sürdürüyordu. Ancak yunanlýlar büyük saldýrýlarlan bu hükümeti yýkýp, kendilerine sömürge edindiler. Tarihten tanýdýðýmýz Memê Alan´ýn gerçek kökeni Alanya þehirindenmiþ. Ehmêdê Xanê kitabinda Mem´ýn þehirini tarif etmýþ. Bu tarif Iskenderuna deðil, Alanya´ya uyuyor. Çok tarihi olan Alanya, þehiri Kürt Mirliklerinin bir þehridir. Mem bu þehirdeki bir Mirin oðludur. Alanya ve Akdeniz Yunanlýlarýn eline geçtiði zaman, Mirlikler aþiretleriylen beraber. Iskenderuna kadar geri çekiliyor ve orada yaþýyorlar. Þimdiki ismiylen Samandaðý´da, Mitan, Neyri ve Muski devletlerinin baþkentleri konumunda olan metrapolleriydi. Bu metrapolde yaþayan insanlarýn sayýsý 9 milyonu geçiyordu.
Mitaniler milattan 16 yüzyýl önce güçlü bir hükümet kurdular. Bu hükümet Hititler´le ve Mýsýr
Firavunlarý´yla yüzyillarca kahramanca savaþtýlar. Bir çok savaþtan sonra da Firavunlar´la barýþ yaptýlar. Bu barýþtan sonra Milattan 1405 yýl önce Mýsýr Firavunu, Totmsmitan´ýn Padiþahý Sovartan ´ ýn torunu ve Vartamana´ýn kýzý ile evlendi. Ve bu evlilikten doðan 3. Amamotis Firavunda Dilehepa adýndaki Kürt prensesi ile evlenmiþti. Hayatýnýn sonuna doðru da ikinci defa yine Kürt prenseslerinden Totohepa ile evlenmiþti. Totohepa, tarihte Nefertiti adýyla büyük ün kazanmýþtý.
Huriler, Dicle ve Firat nehirlerinin kuzeyinde Amed / Diyarbekir þehri cývarýnda Milattan 2 bin yýl önce küçük olan prenslikler (mirlikler) kurdular. 2 bin yýl boyunca hükümetleri hukuki ve medeni yönden güçlü bir þekilde devam etti.
Lolo ve Kasiler, Ararat´tan Zagros Daðlarýna geçerek Dicle Kýyýlarý boyunca güneye indiler. Buralarda Milattan 2 bin yil önce Üllam, Þomir ve Akad isimlerinde üç büyük devlet vardý. Lololar ve Kasiler, - Ullam, Þomar, Akad – isimlerindeki 3 büyük devleti birkaç yüzyýl içinde yendiler. - Hep böyle olmuþ kahraman Kürtler sabýrlý ve azimliler. Özgürlükleri için barýþçýl bir çare kalmamýþsa, kahramanca düþmanlarýný tarihten siliyorlar. Kurdýstan´ýn þimdiki düþmanlarý Kürtler´in asilliðini biraz düþünsünler... – Lolo ve Kasiler, Ullam, Þomar ve Akad devletlerinin hükümet merkezleri olan Soz, Lakas ve Babil þehirlerini ele geçirdiler. Bu geliþmelerden sonra KURDîVAN adýyla kurduklarý devlet 700 yýl Babilde hüküm sürdü. Bu dönemlerde Ermeniler, Yunanistan´ýn Teselya kýtasýnda yerleþiktiler. Milattan 600 yýl önce Küçük Asyaya gelmiþlerdi. Yani Kürtler´in Zagros Ararat Dað larýyla Akdeniz arasýndaki bölgelere yerleþip, kocaman devletler kurmasýndan 35 yüzyýl sonra Ermeniler buralara gelmiþlerdi.
Bilimsel araþtýrmalara göre Merduh Tarihi´nin verdiði birçok bilgilerden anlaþýlýyorki Kürtler, Küçük
Asya´da devlet kuran ilk ve en eski milletlerdendýr. Tarihte MED adýyla bilinen milletin aynen ve aynen Kürt milleti olduðunu ispatlayan tarihi bilgi ve belgelerden birkaç tanesini burda açýklýyalým.
Asur kitabelerinde(yazýtlarýnda) adý görülen,Guti ve Kürtler´in Asurilerle savaþan Med-Kürt kabileleri olduklarýný, net bir tarih olarak bize bildirmektedýr.
Ermeni tarihçileri Kürtik, Kürdiyan, Mar, Med ve Kürt terimlerini ayný anlamda kulanmýþlar. 8. yüzyýl
tarihçilerinden Vartan, yazýlarýndan Med ismi yerine Kürt ismini kulanmýþtýr. Tarihçilerden Hartom, 1316 miladi yýlýnda yazdýðý tarih kitabýnda açýk bir dillen ´´Med´ýn kendi kavimlerine Kürt derler´´ demiþ.Meþhur tarihçi Istýrabon eserinde Kürtler´e ´´Guti´´ demektedýr. Ve ´´ bütün tarih boyunca Medler´i Kürtler´den ayrý gösterecek bir neden bulamazsýnýz´´ diyordu. Iranlý Dr. Ikbal, yazdýðý Eski Iran Tarihi adlý eserinde ´´Medler Kürt aþiretleri idiler, vatanlarý Suriyenin kuzeyinden Hazar Denizi´ne uzanýr´´ diyor. Muþirüddevle yazdýðý ´´Iran Bostan´´ tarihinde; birçok uzmanlarýn ve þarkiyatçýlarýn araþtýrmalarýna göre, ´´Med milletinin dili, bugünkü Kürtler´in konuþtuklarý dildýr.´´ denýlmýþtýr.
Türkiye devleti 1965 yýlýnda Fransýzca dilinde ´´Türkiye´de Turizm´´ adinda bir kitap yayýnlayarak, þunlarý diyorlardý. ´´Diyarbekir´in ne zaman ve kimler tarafýndan kurulduðu bilinmemektedir. Bu eski þehir, medeniyet ve kültürün en eski merkezlerindendýr. Eskiden Diyarbekir´in ismi Amed idi. Bu yöreye medeniyet sahibi olarak ilk yerleþen halk Huriler´dýr. Huriler Milattan önce 4000 yýlýndan 2000 yýlýna kadar birçok preslikler kurarak egemenliklerini sürdürmüþlerdýr.´´
Huriler, Subariler´le ayný ýrktandýr. 2000 yýl önce Huriler´in iktidarý zayýflamaða baþladýðýnda iki
bölüme ayrýldýlar. Bu kýsýmlardan biri Mitaniler´di. Mitaniler geliþip yaygýnlaþarak Milattan önce 1750 yýlýndan 1350 yýlýna kadar devam eden büyük bir Imparatorluk kurmuþlar.
Hazreti Merduh´un Tahranda yayýmladýðý Tarih-i Merduh´un 22, 26,66´ncý sayfalarýnda bu konuda þu bilgiler verilmektedýr: ´´Keþfedilen eserler bize gösteriyor ki, Lolo, Guti, Kasi ve Huri adýndaki
milletler Zagros Daðý Kürtleri´ndendirler. Bu Kürtler, Sümer, Elam ve Akad hükümetleriyle ayný dönemlerde yaþamýþlar. Ve bu hükümetlerle birçok savaþlar yapmýþlardýr. Bu tarihte yani Milattan 4000 yýl önce bu yerlerde ne Kildani ve ne de Asuri hükümetlerinden bir niþane vardý.´´
Kürt yazarlardan merhum Emin Zeki Bey, Tarih-i Kurd û Kurdýstan adli eserinde þöyle belirtiyordu: ´´Batýda Iskenderun körfezinin tam kuzeyinden baþlayarak,kuzey-doðu yönünde Maraþ, Elbistan,
Akçadað, Hekimhan ve Haruk´a kadar çýktýktan sonra Anadolu´nun ortasýnda bulunan Sývas þehri nin yakýnlarýnda doðuya doðru Bayburt ve Erzurum þehirleri üzerinden doðru bir çizgi halinde
Kafkasya´nýn güneyinden Kars þehrine kadar uzanýr. Ve buradan güney-doðu yönünde bir süre Kafkasya sýnýrý boyunca devam ettikten sonra Iran topraklarý içinde Urmiye gölünün batýsýný ve güneyini kuþatarak Iran içlerinde yine güney-doðu yönünde Hemedan-Ekbenyan ve Bahtiyariler bölgesini içine alarak Fars körfezinin kuzey-doðusunda bu körfeze iner. Iskenderun´un güney - doðusunda baþlayan bir çizgide Suriye´nin Halep cývarýndaki Kürt daðý bölgesini içine aldýtan sonra güney yönünden Irak´in Kerkük – Musul þehrine kadar bazý kývrýmlar dýþýnda yine bir doðru çizgi halinde devam etikten sonra Musul´dan itibaren güney-doðuya doðru Tekrit ve Þehribani´den geçerek ve Huzistan bölgesini batýda býrakarak Benderdilin´de geçerek yine Fars körfezine iner. Bu çizgi de Kürdistan´ýn batý ve güney sýnýrlarýný çizer.´´ diyor.
Bazý yazarlar ve tarihi verilere göre, Orta-Anadolunun ENQERE þehrinde Kürtler yani ´´Kurti ve Guti´´ kavimleri yaþamýþlar. Burasýda dönemin hükümetlerinin sýnýrlarý içerisindeymiþ. O zamanýn Kürtleri bu þehirde siyah üzüm baðlarýný ekmiþlerdi. Enqere þehirinin ismi o zamanki Kürtçede siyah üzümü çaðrýþtýrýyormuþ. Bugün bu þehir Türkiye´nin baþ kentidýr.
Ben bu yazýmda, Kadri Cemil Paþa´nýn yazdýðý DOZA KURDiSTAN adýndaki eserinden faydalandým. Her yiðit Kürt gibi Kadri Cemal Paþa´da Kurdýstan için mucadele vermýþtýr. Kendisini ve mucadele arkadasþlarýný saygýylan anýyorum.
Kurdýstan tarihiylen ilgili birçok parti, kurum ve þahsiyetlerle görüþmeler ile araþtýrmalar devam
etmektedýr. Ve bu çalýþmalardan sonra tarihlen ilgili bilgiler peyder pey yayýnlanacaktýr.
30. 11. 2002
Ali cahit Kiraç
alicahitkirac@yahoo.de mirezdin@hotmail.com PDK Slide Show 9 : http://www.pdk-xoybun.com/images/alicahitkirac_pdk.htm
PDK Slide Show 10 : http://www.pdk-xoybun.com/images/xoybun12.html
http://www.xoybun.com/extra/slide/Unbenannt-2.swf
http://www.xoybun.com/gallery/albums/PDK-XOYBUN/Nexise_Kurdistana_Piroz_xv1.jpg
http://www.xoybun.com/gallery/albums/PDK-XOYBUN/Nexise_Kurdistana_Piroz_xv2.jpg
* * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * **
Ji Boy Aþîtîya Cîhanê, Hewceye Nexiþê Kurdistan ê Bigîhîje Ewropa yê.
Ji Boy Aþîtîya Cîhanê, Hewceye Nexiþê Kurdistan ê Bigîhîje Ewropa yê. Dagirkeran Kurdistanê kiriye 5 qet û ji mera dibêjin Perçeker. Kenê merovan bi direwên wan tê. Ji van dagirkeran yek Komara Tirkiyê ye. Em Kurd ne Perçekerin em þervanê yekîtîya Kurdistanê ne. Perçeker dagirker bixwaye. Ev dagirkerê hov tenê ne dagirkerê Kurdistanê ye, Welatên di dîrokê da Qaþo navên wan Konstantînopolîs, Pontos û Anatolîa bu jî li ber tofana dagirkerîya Selçuk' î û Osman' î yan ket. Bi rastî berîya wextan, Konstantînopolîs, Pontos û Anatolîa Cîh Warê Kurda buye.
Bi angorên lêkolînên min. Konstantînopolîs, Postos û Anatlîa jî berê Kurdistan buye. Kurdên ku ji Eþîra HATÎ li wan deran hukum kirine.
Nexiþê Kurdistan ê : http://www.pdk-xoybun.com/nuceimages/Newroz_Kurdistan_PDK_Xoybun_x1.jpg
Girikî yan ango Yunan' î yan hatine dîyarê HATÎ yan û wî welatê nuranî dagir kirine. Piþtê vî dagirkerî yê sê Welatên bi navê, Konstantînopolîs, Postos û Anatlîa çê kirine. Berîya wê demê, navê ser bajêrê wî herema Kudistanê, Xwaþ Bajêr buye. Bajarê ku di dema Hatî yan da navê wî Xwaþ Bajêr buye, îro bi navê Perî Bacalari tê naskirin.
Eþîra HATÎ yan du Þax bune : 1 - ) Godî bu ye. 2 - ) Þêxusî ( Þêxî ) bu ye. Hatî yên Godî bune, li Ýstenbolê û li bajarên der û dora xwe hukum kirine. Lê Hatî yên Godî, hetanê Enqere yê jî dijîyan. Hatîyên Þêxusî ( Þêxî ) bune li Ezmîr ê û li bajarên der û dora xwe hukum kirine. Lê Hatîyên Þêxusî ( Þêxî ) ji Enqerê yê û hetanê Ýstenbolê jî jîyane. HATÎ yên Godî û Þêxusî ( Þêxî ) bu, Ola wan, Ola Êzîdî bu. Hinek Mîrên îro, Þêx û Pîrên Îro Êzidî ne û Þêxên û Sêyîdên Îro Mislimanin Þêxusî ( Þêxî ) bune.
Hatîyên Godî û Þêxusî ( Þêxî ), bi navên îro, li van herem û bajêrên li jêr jîya ye :
1 - ) Herema Marmara ( Herema, Marmara ) ; Edirne, Kýrklareli, Tekirdað, Ýstanbul, Kocaeli, Yalova, Sakarya, Bilecik, Bursa, Balýkesir, Çanakkale
2 - ) Herema Ege ( Herema Ege ) : Îzmîr, Manisa, Aydýn, Denizli, Kütahya, Afyon, karahisar, Uþak, Muðla
3 - ) Herema Behra Reþ ( Herema, Karadeniz ) : Rîze, Tirabzon, Artvîn, Sînop, Tokat, Çorum, Amasya, Samsun, Zonguldak, Bolu, Dûzce, Karabuk, Bartin, Kastamonu, Bayburt, Gîresun, Gûmûþhane, Ordu.
4 - ) Herema Behra Sipî ( Herema, Akdeniz ) : Adana, Osmaniye, Antalya, Burdur, Hatay, Isparta, Mersin, Kahraman Maraþ
5 - ) Herema Anatolîya Navîn ( Herema, Îç Ana Dolu ) : Aksaray, Ankara, Çankýrý, Eskiþehir, Karaman, Kýrýkkale, Kýrþehir, Konya, Nevþehir, Niðde, Sivas, Yozgat, Kayseri
Lê îro li van herem û bajarên li jor, Kêmnetewên Curbecur dijîn. Kêmnetevan li van herem û bajêran dijîn, îro wekê Tirk tê nasîn. Îro li van bajarên li jor jî, gelekî Kurd dijîn... Dema Kurdistanekî serbixwa avabe û dawî li Komara Tirkan were, emê navê bajarên Kurdistan ên bi Tirkî biguhurînin û bikin Kurdî... Dibe em bi lêkolînan navên bajarên Kurdistanê ên di dema Medya yê da hînbin. Dibe ku em navê hinek bajêran hîn, nebin lê emê navê Kurdistanî li bajarên xwe daynin.
Komara Tirk wekê heremên li jor, li bakurê Kurdistan ê, navên herem û bajarên Kurdistanê, ên îro Kurd lê dijîn, bi van navana guhertî ye :
1 - ) Herema Serhedê ( Anatolîya Rojhilat – Doðu Anadolu Bölgesi ) : Aðrý, Ardahan, Bingöl, Bitlis, Elazýð, Erzincan, Erzurum, Hakkari, Iðdýr, Kars, Malatya, Muþ, Dêrsim (Tunceli ), Van, Þýrnak
2 - ) Herema Botan ( Anatolîya Baþurê Rojhilat - Güney Doðu Anadolu Bölgesi ) : Batman, Diyarbakýr, Gaziantep, Kilis, Mardin, Siirt, Þanlýurfa
Hukumdarîya Hatî yan, bi navên bajarên îro di sinorên van deran da bu ye : Edirne, Kýrklareli, Tekirdað, Ýstanbul, Kocaeli, Yalova, Sakarya, Bilecik, Bursa, Balýkesir, Çanakkale, Îzmîr, Manisa, Aydýn, Denizli, Kütahya, Afyonkarahisar, Uþak, Muðla, Rîze, Tirabzon, Artvîn, Sînop, Tokat, Çorum, Amasya, Samsun, Zonguldak, Bolu, Dûzce, Karabuk, Bartin, Kastamonu, Bayburt, Gîresun, Gûmûþhane, Ordu., Adana, Osmaniye, Antalya, Burdur, Hatay, Isparta, Mersin, Kahraman Maraþ, Aksaray, Ankara, Çankýrý, Eskiþehir, Karaman, Kýrýkkale, Kýrþehir, Konya, Nevþehir, Niðde, Sivas, Yozgat, Kayseri
Hatî, Neqiþbend û Pîþekar ( Sanatkar ê ) hebu ye. Ango di nav hatîyan da, pir Neqiþbend û Pîþekar ( Sanatkar ê ) Qesir, Xanî, Duwar û Suran hebu ye.
Eþîrên îro, ya bi navên Ezdînî, Jîrkî, Birukî, Bekiri ( Gawestîyan ) û Þex Bizinî þaxek ji Godî ya ne.
Bekiriyan dema ji bajarên Hatîyan û piranîya wan ji Îstanbolê koç dikin diçin Amedê. Bekiri yan li wêderê Sura Amedê çê dikin û li der û dorê Amed ê hukumdarî yê girtine Destê xwe. J ber vê sebabê, di wê demê da, navê heremê buye Dîyarê Bekir.
Memê Alan bixwa jî Godî ye. Kurê Mîrakî ji bajarê Ýstanbol ê buye. Dema Rum’a Welat ê Hatî yan dagir dike. Malbata Mem ê Alan koçê bajarê Ezmîrê dike û paþe jî koçê Alanya yê dikin. Dema Ruma vê derê jî dagir dikin, wê demê jî, Malbata Mem ê Alan, koçê Îskenderun ê dike.
Eþîra Ezdînî yan, li herema Serhedê ya li bakurê Kurdistanê, îro sê Þaxe : 1 - Kolosî 2 - Heqarî 3 - Lewendî.
Malbatên Mîrê Botan, wekê malbata Mîr Ezdîn ji bajarê Ezmîr' ê ( Îzmîr ) bunin, lê Qesrên wan li Ýstenbolê jî hebu ye. Tê zanîn Ezdînî yan li Ýstenbol ê jî jîyana. Dema bajarê Ezmîrê ji alîyên Ruma tê dagirkirin, malbata Mîr Ezdîn diçe Cizîra Botan û Mirektîya xwe li herema Botan dimeþînin. Dema Moxol û Selçuqî dikevin Kurdistanê dagir dikin, pir êriþên malbata Mîr Ezdîn û eþîra wan dikin. Piþtê Moxol û Selçuqî yan Devleta Elî Osmanî malbata Mîr Ezdîn û eþîra wan tar û mar dikin û bajarên her çar perçeyên Kurdistan ê bela dibin .
Em hîn dibin kû, di dîrokê da, Bîzans bixwa jî dagirkerê welatê Kurdistanê bu. Zulim, zordarî û hovîtîya Selçuk' î, Osman'î û Tirka bi me kiriye, ji alîyê Bîzansê jî Zulim, zordarî û hovîtîya bi serê Kurd û Kurdistan ê hatiye kirin. Lê dibê vana û kirinê wan, bê cilm nemîne.
Belê cilma wana, bila ev be : Bila Kurdistana Yekgirtî û Serbixwa avabe û hetanê Anatolîa, Pontos û Konstantînopolîsê, ev welatê kû berê Kurdistan buye îro jî bibe welatê Kurdistan û ev welatê Þîrîn û Nuranî bibe perçeyek Ewropa yê.
Berîya avabuna welatên Konstantînopolîs, Pontos û Anatolîa ya yê, wan deran welat û warê Kurda bu. Ango, welatê Med ya yê ( Kurdistan ê ) ji alîyê Ruman va hatiye dagirkirin û welatên bi navê Konstantînopolîs, Pontos û Anatolîa hatiye damezirandin. Emê navê Konstantînopolîs, Pontos û Anatolîa ya, kevn heremên Tirki ya îro bikin Herema Koma Gelan. Ango ev herem, dibin destura Parlamentoya Kurdistan ê da bimîne û wek perçeyek Kurdistanê be. Tev Kêmnetewên di vî Herema Koma Gelan da ji alîyê Kurd û Kurdistanê were parastin. Ev der bibe Kelaya Demokrasîyê modelek numune ji alîyê Kurdian li cîhanê were damezirandin. Her waha nîzikê sê mîlîyona tirk jî wekê Kêmnetewan li herama Koma Gelan bijîn. Ango, emê ji Enqerê yê wêda hetanê Edîrneyê û Tekîrdaxê bikin Herema Koma Gelan.
Selçuk' î, Osman' î û Tirk li ser Þerjêkirina Serê Merovan xwa parastine û bi xunrijî, kedaxwari Heytehol ( Seltenet ) jîyana xwa berdewam kirine. Wan netewa Rum û Armenî fetisandin. Tenê netewa Kurd zindî ma. Li Kurdistanê û li welatên curbecur Þest Milyon Kurd heye. Ev ji marjî qenderê Þeþ welatê Ewropa yê heye. Þerma merovatîyê ku îro Kurd bê welate û Serbixwa nine
Di bin bandora Komara Tirka da Bistu Yek Kêmnetew, bi milyona heye û wekê Leþkerên Civandî ( Devþîme ) maye, namus û heya wan paymal buye. Tu kesek tuneye wan Kêmnetewan bi awakî demokrasîyê biparêze û li mafên wanê civakî xudî derkeve.
Tenê dawî li Komara Tirkiyê ne, hewceye dawî li Komara Surî yê û Ýaqê jî were. Pî û baskên Îranê jî were hurkirin. Îran welatekî piçuk bimîne û paþê Rejimek Demoqratîk li wê welatê were sazkirin.
Hewceye Kurdên rewþembîr, ronekbîr û siyasetmedar li ser wê yekê bisekinin û wê ramanê bi hevra xurt, geþ û ron bikin. Ez bang li sazî, rêxistin û partîyên Kurdistanê jî dikim em li ser vê yekê bisekinin.
Ger þîrîgên Kurda ên îro wek Birîtan ya Amerîka û piþtgirên wan, di wî warêda piþtgiriya me Kurda neke, eme bi serê xuwa nikaribin Kurdistanek Serbixwa û Yekgirtî ava bikin. Ev yek jî sedemek têkçuyîna projeyên Devletên Þirîgkare û bi vî sedemê projeyên Devletên Yekîtîya Amerîka yê û Birîtanî yê serê xwa negire. Ewê Kurd jî tu carê bi serê xwa nikaribin Kurdistanek azad biparêzin, ji berku mayîn û hebuna dagirkerên Kurdistan ê zerare. Dagirkerên Kurdistanê ên hov û terorîst jî li Rojhilata Navîn tezgehên xwayên hovîtî û terorîstî pêþta bixînin. Bi vî yekê welatê cînarên xwa jî eciz bikin. Wê demê aþîtîya cîhanê dikeve bîrekî kur û tê fetisan din.
Di van salên dawîyê da, pirsgirêka Amerîka û Þîrîgên Amerîka terorîzm bu. Bi taybet Amerîka û Þîrîgên xwe terorîzma îslamî ji xwere wek niþana yekem dan pêþiya xwe. Amerîka û Þîrîgên xwe ji êrîþkariya 11 Îlonê û vir de ketin nav çalakiyên berfireh.
Di encama êrîþa terorîzma El-Kaîde da û di Rojhilata navîn de gelek tiþt eþkere bû. Ango welatên hêlîna terorîzmê eþkera bu.
Bi taybet jî, Welatên ku wek hêlîna terorîzmê dihat naskirin evin : Afganîstan, Irak, Îran, Sûriye. Le tororîzma Welatê Tororîst Tirkiyê tê weþartin.
Nîþana Amerîka û Þîrîgan xwe bênc xeleke. Xeleka pêþîn a ji Welatên terorîst li Afganîstanê qetiya û êrîþên li dijê Afganîstanê dest pê kir, Talîban Serubinê hevdu bû û dawî li rejima Talîban hat. Xeleka dudyemîn Ýraq bû û ev Xelek li Iraqê jî qetiya. Rejîma Baas serubin hevdu bu û Diktatorîya Saddamê xwînxwar û hov hilweþiya û têk çû.
Bi vê du têk çûyînêre di Rojhilata Navîn de firsendên balkêþ çêbûn. Belê ji me Kurdan re fersend û destketinên mezin derketin holê.
Amerîka û Þirîgkaran, nîþana sê xelekên Welatên terorîst di rêzêda hîþtîye.
Dora qetandina xelekan van sê Welate : Îran, Sûriye û Tirkiye ye.
Di demên pir nîzikda, Komara Tirk û Sîrîgên wanê wekê El-Kaîde gelek caran li dijê Komara Rusya yê Terorîstên Çeçena li nav Komara Tirki yê bikar anîn. Gelek þîroveyên curbecur li ser van terorîzman hat kirin. Tirk wekê Serlîstikên van dezgehan eþkere bu. Terorîstên El-Kaîde û Çeçena di cîyên perwerdeya leþkerên Tirka da bi destê Tirka perwede dibun. Piþtê perwedebunê, Kont - Gerîlayên Tirk jî, bi Terorîstên El-Kaîde û Çeçenara, li Rusya yê, gelek caran karên Terorîstî kirin.
Tê zanîn mayîna Komara Tirki yê ji hemû welatên cînaranra zirare. Ewê Terorîzim, bi destê Tirkan herdem zindî bimîne ...!
Ger van welatên terorîst demek berê têk neçe. Ewê terorîsma Îslamî bi alîkarî û piþtgiriya Komara Terorîst ya Tirk, wekê Kurm ( Vîrus ) li cîhanê û li Ewropa yê bela bibe.
Bi angorê lêkolîn û nêrînên min, di pêþerojê da Terorîzma Îslamî li Ewropa yê, xwa eþkera bike. Gelek welatên Ewropa yê, ewê li hember terorîzma Îslamî nikaribe xwa biparêze. Ji berku perwerdekirina parêzandinê li gelek welatên Ewropa yê qelse. Rexistinên îslamî jî li welatên Ewropa yê xurtin. Ewê karê terorîzmê Ewropayê ser û bin bike. Hewceye Ewropa di demekî nizikda li hember wan rêxistinan xwa biparêze ...!
06. 01. 2006
alicahitkirac@yahoo.de mirezdin@hotmail.com PDK Slide Show 9 : http://www.pdk-xoybun.com/images/alicahitkirac_pdk.htm
PDK Slide Show 10 : http://www.pdk-xoybun.com/images/xoybun12.html
http://www.xoybun.com/extra/slide/Unbenannt-2.swf
http://www.pdk-xoybun.com/nuceimages/Newroz_Kurdistan_PDK_Xoybun_x1.jpg
http://www.pdk-xoybun.com/nuceimages/Nexise_Kurdistane_PDK_b.jpg
* * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * Nivisa li jêr ya malpera Avestakurd.net 'ê ye.
Berpirsê El Qaîde yê Îspanyayê Tirk derket center> Avesta : Polîsê Îspanyayê li Madrîdê, Katalonya û Baskê li dijî rêxistina terorîst El Qaîde operasyonên fireh li dar xist. Tirkêkî bi navê Saffet Karakoçak ku li Barselonayê hat girtin diyarbû ku berpirsê vê rêxistinê li Îspanya ye.
Li gora agahdariyên polîs, Saffet Karakoçak di anîn û birina terorîstên ji Tirkiyê, Sûriyê û Iraqê ku ji bo çalakiyên întixarî hatine
perwerdekirin bi awayekî aktîf dixebitî.
Di jêpirsîna yekem de eskere bû ku Karakoç ji bo vî karî gellek car çûye Tirkiyê û Iraqê. Karakoçan komandoyên întixarê ku li Îspanya perwerdedibin diþand Iraqê. Li gora agahdariyên polîs, Saffet Karakoç berî ku terorîstên li Îspanyayê hatine perwerdikirin biþîne Iraqê, ew bi xwe diçû bi El Qaîde re pêwendî datanî û riya ku terorîst karibin bi dizî têkevin Iraqê tesbît dikir.
Di operasyonên ku di destpêka heftê de (9.12.2006) li bajarên Madrîd, Barcelona û Bîlbao dest pê kir û çar rojan dom kir, 15 Marokî, 5 Îspanî, 1 Cezayirî û 1 Tirk hatin hirtin. Polîs bi daxuyaniyekê eþkere kir ku ji bo þandina Iraqê ev kesan li Îspanyayê terorîstan perwerde dikin.
Her wiha polîs diyar kir ku ev terorîstên li Îspanya hetine girtin bi terorîstên Fransa, Holanda, Tirkiyê, Cezayîr, Maroka, Iraq û Sûriyê re di nav pêwendiyan de ne û li Iraqê berpirsên kuþtina 18 leþkerên Îtalî û
9 Iraqî ne.
Di Çileya Paþîn sala 2003an de li Iraqê piþtî erîþkariyek întixarî ya li baregeha Nasiriye 18 leþkerên Îtalî û 9 Iraqî hatibûn kuþtin.
Nivisa li jor ya malpera Avestakurd.net 'ê ye.
http://www.xoybun.com/extra/slide/Unbenannt-2.swf
http://www.pdk-xoybun.com/nuceimages/Newroz_Kurdistan_PDK_Xoybun_x1.jpg
http://www.pdk-xoybun.com/nuceimages/Nexise_Kurdistane_PDK_b.jpg
Mafê Kopîkirin &kopîbike; PDK-XOYBUN; wiha, di xizmeta, Kurd û Kurdistanê daye : Pirojeya Kurdistana Mezin, Pirojeyên Aborî û Avakirin, Pirojeyên Cand û Huner, Lêkolîna Dîroka Kurdistanê, Perwerdeya Zimanê Kurdî, Perwerdeya Zanîn û Sîyasî, Weþana Malper û TV yên Kurdistane. Tev maf parastî ne. Weþandin:: 2003-04-17 (5785 car hat xwendin) [ Vegere ] | PRINTER |
|