PDK - XOYBUN
LORÎKA HEYVÊ, HEYVÊ LORÎKA HEYVÊ, HEYVÊ Heyv hate dezgehê Di çerçefa xwey nêrgizî de, Lê dinere, lawik lê dinere Ew hey ziq lê dinere, Û di bayê çelq bûyî de Heyv herdu destên xwe dilivîne, Singa xwey hiþk ji gullê xuya dike Du pêsîrin tolaz û zelal belû dibe. * * - Dûr bireve, heyvo, heyvo, heyvo Heger Qereçî hatin Wê dilê te dîl bikin, Gerdenî û gulîskin spî jê çêbikin. - Lawiko, bihêle ez dîlan bikim, Heger Qereçî hatin Wê te bibînin li ser sindanê, Û herdo çavê tey biçûk wê girtînbin. * * - Dûr bireve, heyvo, heyvo, heyvo Ez nuha Dengê simê hespê wan dibihîzim. - Lawiko, min bihêle Û spî-bozê min þelû neke. * * Siwarê hespan nêzîkbûn Gurmîna daholê zîzbû li gelî, Û li hundurê dezgehê Herdo çavên lewik girtîbûn. Di rê-berê zeviyê zeytûna re Qereçî dihatin Qemerbûn nola xewna, Ser hildayî Û çav berdayî. * * Çendîn kund dixwîne ! Ahî.. çawa li ser darê dixwîne, Û Li perê ezmana heyv difire Û zarokî biçok bi deste. * * Li dezgehê Dilûlin Qereçî û digrîn. Û ba li tiþtê bûyî dimeyzîne Anuha dimeyzîne li tiþtê bûyî. *-*-*-* 2 - BIRÎSYOZA Û BA Birîsyoza bi rê ve tê Û li heyvek ( 1 ) ji çermê îskan dide, Di navbera rêyek bej-avî de Ji cam û ji darên Xarê, Bêdengiyek ji awazan direve Ku wê nabire biqandina stêran, Dikeve hemberî çelqdana derya û tewîndinê, Bo þevên xwey miþt ji masiyan. Û li ser kupên çiya Pasîvan xilmaþ dibin, Bircên gewr dipasivînin, Cihê Angtar(2) lê dijîn. Lê qereçiyê avê Bo mijûlya xwe bînin, Tixûbin ji qeseloka Û kadînê Þînýya Ji tîjikê dara berûyên þîn çêdikin. * * Birîsoza bi rê ve tê Û li heyvek ji çermê îskan dide Û bi nêrîna(dîtina) wê re Ba yê tucarî ranaze hilbû. Ew "San Kiristofer"ê tazî Bi zimanê ezmanî xemilandî Li keçikê dibane Ya li awazek veþirtî dide. - Herê keçikê Kirasê xwe hilke, dabibînim laþê te Bi tiliyê xwey kevnar bipiþkivînim Gula nêviyê teyî renge-þîn. * * Birîsyoza.. defê tavêje Û bê hedan direve Û bayê nêr li pê dibeze Þûrê xwey germ kiþandiye. * * Derya diþerme Û bi xuþîna pêlê xwe ve neguhdêre Tirþ dibe rengê darê zeytûna Ta bilûrên siyan distirên Bi rûpela zingilên berfa þeyatok re. - Bireve Birîsyoza, bireve Ta ku bayê þîn negihêje te ! Bireve Birîsyoza, bireve Binêre, ji kuve tê te "Satîra" ( 3 ) xweyê stêrkên tazî û zimanê þewqdayî ..?. * * Birîsyoza.. ji tirsa ruhê þêrîn Derbasî wê mala bû Ku li piþt dara berû'ya þîne, Ew mala serkêþê Angtarê ye, Ji sawa qîrîna dengê wê Sê pasvan bilez hatin E'bê wan li wan civandî Û kumê wan li nav çavê wan payî. * * Ew kesê Angtar Peyalek ji þîrê germ Û yek ji meyê dide qereçiyê, Birîsyoza devê xwe nadê ye. Bi xem dibêje û bi girînî Buyera xwe ji van kesan re, .. Li derve Ba bi engirandin Dev qafikê serê ban dike. 1 - An li defê dide..Tepilk, Req 2 - Angtar: navê kevin ji Engilîzî ya re.. dema Selahedînê Eyobî. 3 - Satîra: Di meslociya de, Zilamekî daristanê ye, pir tolaze . *-*-*-* 3 - PEVÇÛN Li nîviyê newalê Þûrên "Elbesête" Mîna masiya dibiriqîne Çiko bi xwîna dujmin ve xemilandîye * * Þewqa kaxezên lîskê yen sar Di biriqandina keskahiyê de Diqulipin Bi hespin hêcbûyî û riwin fêrisan belû bibe. Û liser þaxê dara zeytûnê Du pîre-jin digrîn, Û gayê pevçûnê radipelike dîwar. Çend firiþtin reþ tênin Firiþtin bi bask girsî-dirêjin. Desmal û berfa pijaftî amadedikin, Ji þûrên "Elbesête" Çendekê Xiwan Antonyo ji "Montiya" Laþê wê yê miþt binefþ Mirarkî liser kendal digindire, Û hunarek di riwê wê de çikilye Liser xaçek ji agir siwar bû ye Di riya mirinê radipelike. * * Rê-þop tê, bi zilamên leþker re Di navbera zeviyê zeytûna re, Bi lorîka marê lal ve Xwîna rijiyayî digirî, - Hey zilamên leþkerî birêz: Ev çîroka kevin bi xwe ye.. Çar kes ji Romê Û penc Qertacî hatine kuþtin.. * * Êvar, ji darê hejîran Û ji xuþîna germ ta girtiye, Li nav lingên þervanên birîndar Bê-hiþ ketiye, Û hin firiþtên reþ Di bayê roava de difirin Firiþtin kezî dirêj Û dil ji zeyta zeytûna. *-*-*-* 4 - LORÎKA XILMAÞBÛYÎ Þîn, þîn ( 1 ) Çendî hezdikim tu þîn bî. Þîn ba, þîn þax. Giþtî li derya Û hesp li çiya. Dixewne li eywanê Û sî li ser newqê raxistî. Laþ þîn, por þîn Û çav ji zîvê sar bû. Þîn, þîn Çendî hezdikim tu þîn bî. .. Di tava heyva qereçiyan de Her tiþt lê dinerin Lê ew tiþtekî nabîne. * * Þîn, þîn Çendî hezdikim tu þîn bî. Stêrkin mezin ji qeþa spî Bi masiyên tarî re tên Bo rê vekin li ber þevpeqê, Û dara hejîra Bayê xwe dixurîne Bi çilpê pelê xwe ve, Û çiya Mîna pisîka dizek Tora xwey tirþ vedide. Lê , ew kiye tê..? Û bi kuve dere.? Keçik li eywanê dimîne Laþ þîn, por þîn Dixewne bi deryayên tal ve. - Hevalo, Dil min heye dagijbikim Hespê xwe bi xaniyê wê ! Zînê xwe bi neynika wê ! Kêra xwe bi þûh'a(2) wê ! Hevalo, ez birêndar hatime Ji dergehên "Kabora"( 3 ). - Ger min karîba.. xorto Minê bo te, ev dadij bikira. Lê ez nema me ew kesî berê Û ne xanî nuha xaniyê mine.. - Hevalo, min dil heye Ez çeleng bimirim, Liser livînê xwe -Ger biva- Liser textê hesinî Rapêçayî di çerçefin Hullendî de. Ma qene, tu birînê min nabîne Ji singê ta bi qirikê ve. - Sê sed gulên qemer Belabûne li qutikê te, Xwîna tey germ diherike Ji gelek ciha ji piþtoteka te, Lê ez nema me ew kesî berê Û ne xanî nuha xaniyê mine.. - De bihêle- bi kêmanî- Hilkiþim qatên bilind - De bihêle hilkiþim - bihêle Eywanên keske-reng Eywanên heyva biçok Cihê av lê diþkin. * * Hingê Herdo heval hildikþin Ta bi eywanên bilind, Li dû wan xêzin ji xwînê Mîna lekan dimîne, Û li banê qafikan Çirayên ji tenege dilerizin, Hezar lorîkên ji qizêzê Þevpeqê birîn dikin. Þîn, þîn Çendî hezdikim tu þîn bî, Þîn ba, þîn þax . Herdo heval hilkiþiyan jor Û bayê xurt Tamek biyan liser lêvan dihiþt Tama tal bi ni'na' û reyhan ve, - Hevalo, kanî ew ? Li kuye ew keçika delodîn.? - Çend caran li bendî te ma ! Û çend caran wê li bendê te bimîne Liser wê eywana þîn, Rû geþ Por reþ. Li ber bîra avê Keça Qereçî liba dibû, Laþ þîn, por þîn Û çav ji zîvê sar bû, Heyva perçak ji qeþa Biser riwê avê diket, Çendî þev kedî bûyî xwe dikona Nola gasînek biçûk, Û zilamên leþkerî serxweþ Li deriya dixînin. Þîn, þîn Çendî hezdikim tu þîn bî. Þîn ba, þîn þax. Giþtî li derya Û hesp li çiya. 1 - Kesk, keskahî.. rengê kesk. 2 - Þûh' ; kember, ristek ji hevirmêþe, jin newqa xwe pê girêdidin. 3 - Kabora: Gundeke li derdora Qurtuba ye. *-*-*-* 5 - XWE-PERISTA (1) QEREÇÎ Bêdengiyek ji kils û rîhanê. Û tolik li nav hûre-giya. Xwe-peristê Liser hîzarekî qenewîçan gulin ji rengê qirþa çêdike. Û heft firokên mewþûrî Li asoyê tentena cûn difirin. Çingîna zingilin ji dûr hiltê Mîna hirçê liser piþtê paldayî. Çendî xweþike qenewîçên wê Jiber çelenge hunera wê. Ji sawîrên xwe dihune Gulin ji rengê qirþa çêdike. Çi gulê berberoya Çi çîçekên magnoliya Bi morîkên þiyatok û rîbanan, Çi zaferan Û çi heyvin liser riwê hîzar, Pênc narinc di þekir de dakirî Li bixêrîka nêzîk dikijilî. Mîna birînê Îsa ye Ji Mîriyê ( 2 ) hatiye çinîn. Ser çavê xwe-piristê xuya dike Siya du þerbazên siwar Bi hespê xwe bazdidin, Bayekî dêwî lal hiltê Kirsê wê hildike, Gulavî pêre difûre Hunavê wêy þekirî þerm-dike, Gava ewr û çiya dibîne Li dûrbûna çola bê xwedî Dilê wê dipirçive. Ah! Çi beyarek þewibî ye Bi bîst rokan dibiriqîne. Çi sawîrê wê dibîne Ku çemin liser lingan þipya ne, Lê.. Hîn mijole Bi gulê qenewîçê xwe ve Tevî ku þewqa asoyî Li nav sura bayan Daseke þeþrengê(3) dilîze.. Di navbera qelþên perdên ji qirþa Ku bi agirê dixsiyê dikele. 1 - Xwe-perist: Keç an jina xwe diyarî kar û xebata olî dike, bi teybet li kinþta (Fila) Xiristiyana.(راهبة) 2 - Miryê: Bajareke li baþûrê Îspaniya ye, tê nasîn bi çandiniyê. 3 - Þeþreng: Þetrenc, ew lîstika þah û rex û ferezîna. (شطرنج) *-*-*-*    Ew bi xwe ji 20 helbestan û zêdetirin, ezê bikim çar besh bo xwendevana, her yek pênc helbestan dibe, ew bi xwe ji du wegerê Erebî hatine girtin, lê bi hêvî me ku em karibin xweþ bi cih bînim, û ji xwendekaran re bi rêbikin bo ziman û wêja û çanda Kurd pê geþ bibe.. Ciwanê AbdalCiw@nê ABDALhttp://www.pdk-xoybun.com |
