31.10.1985-31.10.2012, Ziman zan, Sîyasetmedar, Rewþenbîr û Ronekbîrê Kurd, Prof. Qanatê Kurdo; di 31. 10. 1985 da çu ser dilovanîya xwa. Qanatê Kurdo; wekê her tekoþerê Kurd nemire û di dilê netewa Kurd da dijî.
Wext: Wednesday, 31.October. @ 00:56:17 CET
Mijar:
Partîya Demokrat a Kurdistan - Xoybun
P D K - XOYBUN
1909 / 31. 10. 1985 - 31. 10. 2012
Ey Qehremanên Kurdistan ê, Hun Herdem, Di Dilê Meda Dijîn.
Qehremanên Þoreþa Kurdistan ê Nemir in ! ...
Tekoþîna Þoreþgeran Herdem Dibê, Mirina Koledarî û Terorîzma Dagirkerên Kurdistan ê.
Bijî Kurdistanek Yekgirtî, Serbixwa, Demokrat û Azad.
Prof. Qanatê KurdoQanatê Kurdo sala 1909 an li gundê Sûsizê, qeza Qersê ji dayka xwe bûye.
Sala 1922 an bi însîatîva nivîskarê Kurd Ahmedê Mîrazî, ewledê gelê Ermenî, dost û xêrxwazê gelê me Lazo (Hakob Xazaryan) û hinekên din, li bajarê Tilbîsê ji bo wan zarokên Kurd dibistan vedibe. Di dibistanê de zaroka him dixwend, him hînî kar dibûn, him jî tê de radizan. Qanat dibe þagirtê wê dibistanê.
Tev Qanat ji wê dibistanê xwendina xwe dest pê kirin usa jî zimanzanê Kurdî bi nav û deng, doktorê fîlologyê Çerkez Bakayêv, nivîskar, berpirsyarê rojnama Riya Teze yê ewlin Cerdoyê Gênco, Mêr xwesê Yekîtya Sovyêtê Semend Syabendov û gelekên din.
Sala 1928 an kommerkezya Partya Komûnîstên Ermenistane bi pêþniyaza Erebê Þemo 8 xortên Kurd diþînin Lênîngiradê (Pêtêrbûrg) ji bo xwendinê. Qanat di nav wanda bû.
Berê ew di fakûltêta karkira ya înstîtûta zimanên rojhilatê yên zêndî de dixûne, paþê xwendina xwe li ûnîvêrsîtêta Lênîngiradê beþê ziman, dîrok û edebye tê de pêþda dibe. Saya xebathizî, zên û rind zanîbûna zimanê dê di demek kin de guhdar ya dersdaran, ya rojhilatzanên dinêe yan N. Mar, H. Orbêlî, A. Frêyman dikþîne ser xwe.
Hê xwendkar ew dersê zimanê Kurdî dide xwedkarên ûnîvêrsîtêtê û bi xebata zanyariyê ve mijûl dibe.
Ji pey xwendina ûnîvêrsîtêtê re ew aspîrantûra ûnîvêrsîtê tê de xwendina xwe berdewan dike. Sala 1941 ê bi babeta "Çêkirina fêlêd bargiranî di zimanê kurdida" têza doktorya xwe, ya ewlin xweyî dike.
Piþtî þer ew di înstîtût a rojhilatzaniyê de pirsên Kurd zaniyê yên cude cuda ve mijûl dibe, kûrsên zimanê Kurdî de dersê dide.
H. Orbêlî sala 1959an para rojhilatzaniyê ya înstîtûta Lênîngiradê ya zanyariyê de koma Kurdzaniyê baþqe dike. Ji pey salekê re Qanat dibe serokê wê komê.
Heta dawya jîyana xwe jî wî ew karê Kurdewariya pîroz bi serbilindî û hiskirin pêþ de bir, li dû xwe bi sedan xebatên Kurdzaniyê yên bingehîn û giranbiha hiþt, navê xwe bi herfê zêrîn di dilê gelê xwe de nivîsî.
Sala 1985 a 31 ê oktobirê li Lênîngradê zanyarê mezin di76 saliya xwe de çû ser dilovaniya xwe…
Qanatê Kurdo, ji sedî zêdetir monogirafya, pirtûk û gotarên zany arî li ser ziman, zargotin, dîroka Kurdî weþand, ji 20 î zêdetir Kurdzan hazir kirin…
Kurdzanekî usa nîne, ku wan salan di welatê Sovyête de hatibe hazirk irin û emekê wî evdê mezin ser nî be, tune ye.
„Rêzimana zimanê Kurdî (Kurmancî)" (1957),
„Ferhenga kurdî (Kurmancî)-Rûsî“ (1960),
„Ferhenga Kurdî (soranî) – Rûsî“ tevî Zara Yûsûpovayê, (1983),
„Beranderkirina rêzmanên dîalêkta Kurdî (Kurmancîya jor û Kurmancîya jêr)“ (1973),
„Tarîxa edebiyata Kurdî“ cilda 1 (1983), cild 11 (1985),
„Gramêra zimanê Kurdî“ (1990),
„Duwanzdeh varîant, Mem û Zîn „(1996)
Zarokên Kurd li welatê sovyêtê bi pirtûên wî hînî zimanê dê dibûn. Heta salên nodî 10 pirtûkên wî yên dersa li Ermenistanê hatine weþandin.
Hezar salê, Dagirkerên Kurdistan ê, Bav û Kalê me, bi þiklên Curbe-cur kuþtine. Dema em, Kurdistana mezin, çê nekin, ewên hîna, Hezar salên din jî, me û Zarokên me, bi þiklên Curbe-cur, bikujin. Divê em, dawî li þeþ devletên îro, ''1-Tirkiye, 2-Îran, 3-Ýraq û Kuweyt ê, 4-Surîye, 5-Azarbeycan û 6-Lûbnanê '', bînin Çend Welatên Gelên Arî lê dijîn, tevê Nexþê Kurdistan ê bikin û wekê Împaratorî ya Medya yê, Kurdistan mezin, çê bikin. Û paþê jî, emê Kurdistana Piroz, bikin Kele ya Demokrasî yê...
Navnîþana ev nûçe jê hatî: PDK-XOYBUN; wiha, di xizmeta, Kurd û Kurdistanê daye : Pirojeya Kurdistana Mezin, Pirojeyên Aborî û Avakirin, Pirojeyên Cand û Huner, Lêkolîna Dîroka Kurdistanê, Perwerdeya Zimanê Kurdî, Perwerdeya Zanîn û Sîyasî, Weþana Malper û TV yên Kurdistane. http://www.pdk-xoybun.com - www.xoybun.com
