Nêzîkbûna Zimanê Kurdi Bi Russî û Almanî re
Nêzîkbûna Zimanê Kurdi Bi Russî û Almanî re Heta wekî iro Zimannas, ne gihiþtine ti encaman, bê çend Ziman li Cîhanê hene; lê li gor Pirtûka ya cûdekirina Zimanan kû di Sala 1977 hatiye çapkirin, kû 4500 Ziman hene, her wiha çavkanîyên cûda, dîyar dikin, kû di navbera 4000 û 6000 Ziman hene.
Di nav wan zimanan da, yek jê, ji Zimanê me yê Kurdî ye; kû ew jî wekî serbixwe, li Cihanê cihê xwe yê teybet girtîye. Çi ji aliyê Gramatikê ve be, yan ji axeftinê, kû ew ne Þaxeke ji ti Zimana ya û Þahidê vê ji Akademî nasên Almanî RODICER û POT got ; di Sala 1840 dane xwiya kirin kû Kurdi Zimaneki Serbixwe ye. Bê gûman piþtê kû gotinên Kurdi anîne hember Zimanên Îranî.
Her wiha ji du Faktorên giring hene kû dikarê Ziman û Zaravayê wa ji hev cûda dike : Ew ji Nasnameya Netewi û li hevkirina di navbera axeftvanên van Diyalêkta daye.
Grupa kû Kurdi cih têda digrê ew jî Hindi - Europi ye : Di vir de ji wekî
Hindî - Îranî ye û ji, ji du Þaxa pêk tê.
1 - ) Zimanên Hindi Ari; ev ji, ji gelek parçeyan pêk tê :
Hindi Zimanê fermi yê Hidistanê ye.
Ordû Zimanê fermi yê Pakistanê ye.
Benxali Zimanê fermi yê Bengiladêþe ye.
Zimanên Irani : Ev bi rengê xwe yê kevin yê Avista; kû Gotarên Zeradeþt ( Avista : Pirtuka Ola Zerdeþtîyane, ku di Sedsala 7 beri Zayinê hatibû nivîsandin û Zerdest jî bi Koka xwe Kurdekî ji Urmiyê ye ) dihatin weþandin û Zimanê Farisî yê Kevin, û ji van Zimanan, weki Farisîya nû, Afxanî û Kurdî çê bûn.
Zimanê Silavî : Ev ji ;
1 - ) Silaviya Baþûr : Weki Zimanên Bûlxari, Kirwti û Silovînî
2 - ) Silavîya Rojava : Wekî Zimanên Çekî, Silovakî û Polonî
3 - ) Silavîya Rojhilat : Ji Zimanên Rûssî û Ukranî pêk tê.
Her wiha jî bi vê Grupê re, gelek Zimanê din yê Ewropî tên girêdan, mîna Armenî, Albanî, Yunanî, Îtalî û Îrlendî
Zimanên Cirmanî : ji Almanî û Îngilezî pêk tê.
Takû em nêzîk bûna Zimanê meyê Dayikê, bi Zimanê wekî Almanî û Rûssi re bikin, ezê çend gotonan bînim ser ziman :
Kurdi ....................... Rûssi.................... Axeftina Rûssi
Jîn ........................... ЖИЗНЬ ........................... Jîzin
Bira ........................... БРАТ ........................... Birat
Jin ........................... ЖЕНА .......................... Jina
Sipas ...................... СПАСИБО .................... Siapsîba
Þeþ ........................... ШЕСТЬ ........................... Þêst
Bi kûda ...................... КУДА ......................... Kûda
Dîwane ...................... ДИВАН ..................... Dîvan
Mir ........................... УМЕР ........................... Ûmer
Kurdi ....................... Almanî.................... Axeftina Almanî
Zor ........................... Sehr ........................... Zêr
Dilop ........................ Tropfen ......................Tropfên
Kûrt ........................... Kurz ........................... Kûrtz
Gewire ........................ Groß ....................... Giros
Hêvî ...................... Hoffnung ..................... Hofnûng
Erd ........................... Erde ........................... Êrde
Higûv ....................... Honig ....................... Honîg
Hasin ....................... Eisen ........................ Ayizen
28. 10. 2006
Y. Sebrî Qamiþlokî http://www.xoybun.com/extra/slide/Unbenannt-2.swf
http://www.pdk-xoybun.com/nuceimages/Newroz_Kurdistan_PDK_Xoybun_x1.jpg
http://www.pdk-xoybun.com/nuceimages/Nexise_Kurdistane_PDK_b.jpg
|
|
Navnîþana ev nûçe jê hatî: PDK-XOYBUN; wiha, di xizmeta, Kurd û Kurdistanê daye : Pirojeya Kurdistana Mezin, Pirojeyên Aborî û Avakirin, Pirojeyên Cand û Huner, Lêkolîna Dîroka Kurdistanê, Perwerdeya Zimanê Kurdî, Perwerdeya Zanîn û Sîyasî, Weþana Malper û TV yên Kurdistane.
http://www.pdk-xoybun.com - www.xoybun.com
Bo vê nûçeyê navnîþan:
http://www.pdk-xoybun.com - www.xoybun.com/modules.php?name=Sections&op=viewarticle&artid=324
|